به گزارش پایگاه خبری تحلیلی گیل فام به نقل از شکوفه های زیتون؛ این بار سخن از روستای خرشک در میان است. روستایی با ۴۲ خانوار و جمعیتی ۱۰۸ نفره در بخش رحمت آباد و بلوکات شهرستان رودبار. عمده فعالیت معیشتی این روستا بر پایه کشاورزی بنیان نهاده شده است اما دامداری هم در این روستا رواج دارد. روستای خرشک در سال های گذشته دارای طبیعتی بکر و جذاب، اکوسیستمی متنوع و آب و هوایی آرامش بخش بوده است. اما چند سالیست این ویژگی های جذاب از خرشک رخت بر بسته است به طوری که اگر شخصی برای نخستین بار به روستا وارد شود اثری از این موهبت های خدادادی را مشاهده نمی کند. در حال حاضر در روستای خرشک دو معدن برداشت شن و ماسه وجود دارد که حدود پنج ماهی است بنا به دستور قضایی از ادامه فعالیت معلق شده و این مهم خواسته ی اهالی روستا است. در آیین نامه و دستورالعمل های اجرای قانون کشور  فاصله ی تعیین شده معادن از روستاها ۸۰۰ متر مطرح شده است اما روستای خرشک اولین روستا در شهرستان رودبار نیست که فاصله ای کمتر از این مقدار را به خود دیده است. به درخواست اهالی این روستای زیبا این بار با آنها همراه می شویم تا پای سخنانشان نشسته و شما خوانندگان گرامی را در این گفتگوی چهره به چهره با خود همراه کنیم.

هر لحظه امکان دارد روستا در زیر رانش دفن شود

طاهر عزیزی از اهالی روستای خرشک در گفتگو با خبرنگاران شکوفه های زیتون عنوان کرد: در دو روستای خرشک بالا و پایین که به صورت جغرافیایی یک روستا محسوب می شود در مجموع بیش از ۴۰ خانوار زندگی می کنند. مشکلات اساسی این روستا بر اثر فعالیت معادن ایجاد شده است که از جمله آنها تخریب مسیرهای عبوری در روستا است. سه سال قبل مسیر ورودی به این روستا آسفالت شد اما روکش آن پس از مدت کوتاهی به دلیل تردد فراوان کامیون ها تخریب شد.

عزیزی در ادامه گفت : معدن واقع شده در روستای خرشک از سال ۸۴ مجوز برداشت مصالح را دریافت و از سال ۸۷ فعالیت خود را آغاز نموده است که از آن سال به بعد اهالی این روستا با مشکلات عدیده ای روبرو هستند. لازم به توضیح است معدن در اولین گام اقدام به خاک برداری زمین اختصاصی خود نمود که در ادامه مالک زمین مجاور به دلیل خطر رانش زمین، مجبور به فروش ملک شد و این روند تا خریداری چند هکتار از اراضی زراعی این منطقه ادامه پیدا کرد و کشاورزان بدلیل ترس از رانش زمین زراعی خود مجبور به فروش شدند .متاسفانه این برداشت های بی رویه از زمین های روستا و اراضی به اندازه ای شده است که منازل و باغ های روستائیان را با خطر رانش مواجه نموده است.

موضوع دیگر که ذکر آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است مربوط به آب شرب روستا می باشد. آب شرب روستای خرشک توسط سفره های زیرزمینی و چشمه ها تامین می گردد. معدن فوق اقدام به احداث جاده در محدوده ای نموده است که یکی از چشمه های اصلی و تامین کننده آب شرب روستا از آنجا گذر کرده و این اقدام سبب تخریب این چشمه گردیده است.

وی ادامه داد : در گذشته شورای قبلی آن طور که باید این مشکلات را پیگیری نکردند در نتیجه این روستا ماند با مشکلاتی اساسی که آینده ی روستای خرشک را با چالش های جدی روبرو کرده است. در حال حاضر قریب به پنج ماه است که فعالیت این معدن با دستور قضایی تعطیل شده است و در این مدت به واقع می توان گفت که طبیعت این منطقه جانی دوباره به خود گرفته است و مردم این روستا مجدداً رنگ آرامش و آسایش را می بینند.

عزیزی به شیرابه و پسماندهای شرکت های تولید مصالح اشاره کرد و افزود: شیرابه های این شرکت ها علاوه بر آسیب به رودخانه و آبزیان بر محصولات شالیزارها نیز آسیب می رساند. تردد کامیون ها نیز باعث ایجاد گرد و خاک فراوانی می شود که این غبار بر روی کاه و کلش بعد از برداشت مزارع گندم و همچنین کاه های حاصل از برداشت شالیزارها می نشیند و هیچ کسی حاضر نیست آن را از کشاورزان خریداری کند در نتیجه آنها مجبور می شوند این کاه ها را بسوزانند علاوه بر این درختان زیتون نیز از این آسیب در امان نیستند

در گذشته روستائیان پایین دست از آب این رودخانه برای مصارف آشامیدنی و شست و شو استفاده می کردند که امروزه به علت ورود شیرابه های حاصل از مصالح مخلوط و شن و ماسه قابل استفاده نیست. متاسفانه شاهد بودیم که برخی از مسئولین ارشد با دهیار روستا رفتارهای نامناسبی داشته اند و هربار درخواست رسیدگی به موضوع را می کردیم با تندی برخورد و واکنش داشتند.

وی افزود: خواسته اهالی این روستا تنها تعطیلی این معدن است. معدن فوق با فعالیت های پی در پی و مخرب، مسیر ارتباطی از روستای خرشک به روستاهای سلچان، اسطلخ جان، بجارکی، لیسن، پنجه خاله و فتحکوه را تخریب نمود و جاده ی جایگزین را با شیب بسیار تندی احداث نموده که تردد در این مسیر بسیار دشوار است.

بافت مسکونی و زمین های زراعی روستای خرشک دچار آسیب شده است

بیژن عزیزی یکی از اهالی روستای خرشک در گفتگو با شکوفه های زیتون مطرح کرد: رودخانه ای که از نزدیکی این روستا می گذرد در گذشته انواع ماهی های آب شیرین را در خود داشت و مردم از آنها استفاده می کردند اما بعد از ورود شیرابه حاصل از تولیدات معادن و آب های گل آلود آنها به رودخانه فوق، امروزه ما حتی یک ماهی نیز در این رودخانه نمی بینیم. به نحوی می توان گفت اکوسیستم این روستا از هم پاشیده است و هیچ چیزی سر جای خود نیست.

بافت مسکونی و زمین های زراعی روستای خرشک دچار آسیب شده است. معادن برای سود بیشتر زمین های کشاورزی این روستا را یکی پس از دیگری خریداری می کنندکه البته به دلیل خطر رانش در اثر ارتفاع زیاد بوجود آمده مالک ها مجبور به فروش هستند و وقتی با شکایت اهالی روستا روبرو شده و فعالیت معدن متوقف می شود، خیلی راحت می گوید هر کسی یک قیمتی دارد… و من دوباره معدن را فعال می کنم. آیا ایمان و وجدان نیز قیمتی دارد؟!

بیژن عزیزی ادامه داد: چطور است زمانی که یک مسئول قصد ورود به این روستا و بازدید از فعالیت های مخرب که توسط برداشت بی رویه از زمین های اطراف معدن ایجاد شده است را می کند، همزمان این معدن فعالیت های آزار دهنده خود را متوقف می کند؟! جاده عبوری را آب پاشی کرده و خروج شیرابه ها را متوقف می کند!! حتما کسی هست که او را از آمدن مسئولان مطلع می کند؟!

وی به روند نابودی طبیعت این منطقه اشاره کرد و افزود: زمانی که شکارچی یک پرنده را شکار می کند تمامی افکار عمومی به سمت آن متمایل می شود و فرد خاطی جریمه می گردد و برخورد های محکمی با وی صورت می گیرد این طبیعت مگر جزئی از محیط زیست نیست؟! پس چرا کسی به آن اعتراضی نمی کند؟!

عزیزی با اشاره به برداشت های بی رویه در این روستا افزود: متاسفانه برداشت های بی رویه در روستای خرشک باعث از بین رفتن رگه های تامین کننده آب شرب روستا شده است و در حال حاضر آب به میزان کافی برای مصارف آشامیدن و سایر وجود ندارد. از بین رفتن منافذ چشمه ها در قسمت فوقانی روستا سبب شده تا آب این خروجی ها نشست نموده و از قسمت زیرین و یا تحتانی روستا خارج شود. نامتعادل بودن این شرایط زمانی خود را نشان می دهد که ما در روستا آبی برای مصرف نداریم اما  سطح شالیزارهای واقع شده در قسمت پایین روستا تبدیل به لجن زار شده و گل آلود است. این اتفاق زمانی خطرناک می شود که با ادامه این روند احتمال نشست و تخریب کامل روستا وجود دارد. بعضی مواقع خصوصا در شب ها با لرزش زمین حاصل از برداشت نا متعارف و بی رویه مواجه شده و از خواب بیدار می شویم در حالی که تصور می کنیم زلزله ای به وقوع پیوسته است اما روز بعد در کمال تعجب می بینیم در معدن مورد نظر تخریب ها و انفجار هایی به جهت ادامه برداشت ها صورت گرفته است. این شرایط به نحوی اهالی روستا را آزرده کرده است که خانواده هایمان دیگر از زندگی در این روستا احساس امنیت نمی کنند چرا که هر آن احتمال وقوع رانش زمین، تخریب و نشست روستا وجود دارد.

رانش و ایجاد اختلاف سطح، سبب ایجاد خطر تخریب تاسیسات و لوله کشی انتقال نفت و گاز شده است

صادق رجب پور یکی از اهالی روستای خرشک در گفتگو با خبرنگار شکوفه های زیتون عنوان نمود: در این روستا دو‌ معدن پروانه فعالیت دارند یکی با عنوان معدن ماسه کوهی با مساحتی معادل ۱۰۰ هکتار و دیگری معدن یک شخص ارمنی با مساحت تقریبی ۷۵ هکتار. این روستا نوار غزه ایرانی است. اگر تمام مختصات این معدن با استفاده از تصاویر هوایی اسکن شود مشخص است که جانی برای روستا باقی نمانده است. آقایان  مساحت زیادی از اراضی بنده را با وجود داشتن سند رسمی در محدوده پروانه معدن خود جای داده اند و هنگامی که من در سال ۹۳  از این موضوع مطلع شدم و اعتراض نمودم با این پاسخ مواجه شدم که ما این اراضی را خریداری کرده ایم و از موضوع وجود املاک شما در این محدوده بی اطلاع بوده ایم. بنده مکاتباتی را با وزارتخانه مربوطه داشته ام که سرانجام پس از کش و قوس های فراوان رأی به نفع بنده صادر شد.

متاسفانه ۱۶ هزار متر مربع از اراضی بنده در خطر رانش قرار گرفته است. حتی کارشناسانی که ما در این رابطه برای بررسی به این محل آورده ایم نیز این موضوع را تصدیق نموده اند که دلیل اصلی رانش های این روستا برداشت بی رویه می باشد. مسئولان مدتی پیش به اینجا آمده و دستور ترمیم مسیر رانش شده را صادر کردند و کار انجام شد اما چند روز بعد که به آن محدوده مراجعه نمودیم زمین زیر پایمان رانش کرد. مسئولان به جای اینکه محدوده رانشی را به صورت پلکانی تغییر دهند تا از خطرات احتمالی آن جلوگیری شود تنها به ترمیم های سطحی بسنده می کنند. پس از وقوع رانش های گاه و بی گاه اقدام به درخواست کارشناس نمودم که پس از بررسی ها مشخص گردید حضور در خانه ی مسکونی بنده خطر آفرین است چرا که امکان رانش بسیار بالا می باشد. صاحب معدن فوق که در این روستا برای خود نیز خانه ای ساخته بود مشاهده نمود که رانش ها در حال تخریب خانه ی وی می باشد به ناچار اقدام به پاک کردن صورت مسئله نمود و ساختمان خود را پیش از رسانه ای شدن موضوع تخریب کرد.

محیط زیست و منابع طبیعی عملا هیچ حمایتی نمی کنند

افشین مهرزاد از دامداران روستای خرشک در گفتگو با شکوفه های زیتون عنوان کرد: واگذاری زمین های کشاورزی و مراتع نابودی روستاها را رقم می زند. معدن دار به راحتی زیر زمین های کشاورزی را برداشت می کند و بنده به عنوان کشاورز ناچار می شوم زمین خود را با قیمت ناچیز به فروش برسانم و چاره ای جزء این کار ندارم چرا که زمین ها با این وضعیت دیگر شرایطی برای کشت ندارند. می گویند این فرد معدن دار کار آفرین است اما واضح و مبرهن است که با نابودی هر زمین کشاورزی بیش از ۱۰ نفر شغل خود را از دست می دهند و آقایان با آرامش خاطر در پاسخ می گویند مگر ما کار بدی می کنیم؟! زمین را به من می فروشند و در  شهرهای بزرگ خانه ای برای خود خریداری می کنند.

سوال من این است که مسئولین شهرستان، استان و کشور باید از یک شخص خاص حمایت کنند یا از مردم چند روستا؟!

ظالم به تنهایی نمی تواند ظلم کند

جفرود فتحی پور دهیار روستای خرشک در گفتگو با خبرنگاران هفته نامه شکوفه های زیتون ابراز داشت: خدا را شاکریم که بعد از سالیان متمادی پیگیری مردم نتیجه داد و معدن مورد نظر تعطیل شد. در سال ۸۵ این فرد مجوز دو هکتاری جهت برداشت شن و ماسه را دریافت و شروع به کار نمود و دو هکتار خود را امروز به ۱۰۰ هکتار تبدیل نموده است و به طرق مختلف فعالیت خود را گسترش داده و کسی نیز بر فعالیت های وی نظارتی ندارد و اگر هم دارند در عمل به گونه ای دیگر است. این معدن دار با برداشت های بی رویه در سال ۹۴ خطوط لوله نفت و مخابرات را تحت الشعاع قرار داد و بارها اخطار برای ایجاد خطر به وی داده شد اما ایشان هیچ اهمیتی ندادند تا اینکه پس از اعتراض های بسیار و پیگیری قضایی این معدن تعطیل شد. بررسی های انجام شده نشان می دهد که در صورت آسیب به لوله اصلی انتقال نفت، صدمات جبران ناپذیر زیست محیطی بوجود خواهد آمد که عواقب آن حتی محیط زیست استان را نیز تحت الشعاع قرار می دهد.

شنیده ها حاکیست برخی مسئولین مربوطه در شهرستان نیز تلاش بر ادامه فعالیت معدن دارند و ما را تحت فشار های مختلفی قرار می دهند که به ادامه فعالیت این معدن رضایت دهیم و بیان می کنند که در این معدن فعالیت های اشتغالزایی صورت می گیرد. جای بسی تأمل است که منافع آقایان در چیست که بر ادامه فعالیت معدن فوق پافشاری می کنند؟! وی در ادامه افزود: نماینده شهرستان نیز صراحتاً در پاسخ به پیگیری های ما عنوان کردند که نمی توانند در این موضوع ورود کنند و هر کسی که هم پیش تر وارد شده موفقیتی را کسب نکرده است.

فتحی پور اضافه کرد: صاحبان معادن در ابتدای ورود به این روستا در سال ۸۵ تفاهم نامه ای را با شورای روستا و مسئولین وقت امضا کردند که شامل ۹ بند است. این موارد عبارت اند از: آسفالت معابر، عمران و آبادانی روستا، ساخت مدرسه، ساخت مسجد، در نظر گرفتن مبالغی به صورت ماهانه برای مسائل عمرانی روستا و … که بصورت مکتوب ثبت شده است. اما به هیچکدام از وعده های خود عمل نکرده اند. به عبارتی می توان گفت موضوعی که در روز اول عنوان شد در مقیاسی خیلی کوچکتر، مبنی بر یک مجوز برداشت و در محدوده بسیار کمی بوده است که با امروز تفاوت بسیاری دارد.

دهیار روستای خرشک تاکید کرد: در حال حاضر بزرگترین خطری که روستا را تهدید می کند احتمال تخریب لوله اصلی انتقال گاز است اما متاسفانه کسی به این موضوع اهمیتی نمی دهد. وی در پایان خاطرنشان کرد: آلودگی های صوتی، تلف شدن دام های اهالی، تخریب زیرساخت ها، ایجاد شکاف های متعدد در بیشتر مناطق روستا از اثرات منفی فعالیت این معدن در روستای خرشک است. متاسفانه شاهد هستیم که کارگران شرکت وابسته به معادن اقدام به دفع پسماندها در حاشیه شالیزارها می کنند و این امر سبب می شود که صاحبان مزارع شالی عقب نشینی نمایند که کم کم به نابودی شالیزار ها می انجامد. همچنین سطح زیرگذر پل اتوبان که راه ارتباطی اهالی چند روستا به شالیزارها و آزاد راه است جهت تردد خودروهای حمل مصالح تخریب شده تا ارتفاع لازم برای عبور آنها ایجاد شود.

حمید شفایی- جاهد امیری-ربابه حسن پور