خز چیست؟

در حالت کلی به پوست مودار  حیوانات «خز» گفته می‌شود. اما تجارت خز (به انگلیسی: Fur trade) اصطلاحیست که به صنعت جهانی خرید و فروش پوست حیوانات منتسب شده است.

صنعت خز، در طول تاریخ یکی از غیر اخلاقی‌ترین و بی رحم‌ترین صنایع بشری بوده و هست. با این حال که بشر در عصری زندگی می کند که کمترین نیاز و ضرورتی برای بهره گیری از پوست حیوانات ندارد، به طور سالیانه پوست حدود ۵۰ میلیون حیوان مودار کنده می‌شود (یعنی تقریباً ۱۱۴ حیوان در دقیقه) تا مبدل به وسایل تزئینی همانند بخش پر از پشم یک کلاه یا کیف یا کفش، یقه یک پالتو یا کت و حتی اسباب‌بازی یا جاکلیدی شود.صنعت خز، چیزی جز صنعت زجر و قتل برای «مد و تولید لباس» نیست.

پوست کدام حیوانات در صنعت خز کاربرد دارد؟

کما بیش هر حیوان پستاندار پشمالویی امکان دارد قربانی تجارت پوست حیوانات شود، اما پوست راکون، راسو، روباه، چین چیلا، سگ، گربه و خرگوش، جزو پرطرفدارترین پوست ها در صنعت مد و تولید لباس به شمار می آیند.

پوست حیوانات از کجا می‌آید؟

حیوانات مورد استفاده در صنعت خز، یا در پرورشگاه های مربوط به خز پرورش داده می شوند یا در زیستگاه طبیعی خود، به دست شکارچیان می افتند. در زیر وضعیت هر کدام از آنها را مورد بررسی قرار داده ایم.

۱- وضعیت حیوانات در پرورشگاه های خز

حال و روز حیوانات در پرورشگاه‌های خز بیش از حد نگران کننده است. در این پرورشگاه‌ها، حیوانات به صورت غیر طبیعی سراسر زندگی خود را در قفس های بسیار کوچک، بدون هیچ گونه ارتباطی با همنوعان خود سپری می کنند تا زمانی که روز موعود و غم انگیز کَندن پوست شان فرا برسد. در رفتار همه این حیوانات علائم شدیدی از افسردگی و جنون دیده می شود.

۲- وضعیت حیوانات شکار شده برای خز

حال و روز حیواناتی که در زیستگاه های طبیعی خود زندگی می‌کنند و در دام شکارچیان گرفتار می شوند؛ خیلی بهتر از حال و روز حیوانات پرورشی نیست چون هدف آخر برای تاجران، پوست حیوانات خواهد بود. زجری که این حیوانات زمان گرفتار شدن در دام های سیمی یا آرواره ای می‌کشند غیر قابل وصف است. بسته به زیرکی حیوانات، برخی از آنها می توانند دست یا پای خود را که در تله گیر کرده است قطع کرده و فرار کنند. برخی از آنها نیز روزها گرسنگی و تشنگی و درد را تحمل می کنند و در آخر نیز یا خودشان می میرند یا به دست شکارچیان جان خود را از دست می دهند.

حیوانات چگونه کشته می شوند؟

۱- در بیشتر  پرورشگاه‌ها، حیوانات را یا با شوک الکتریکی و یا بر اثر خفگی می کُشند و بعد پوست آنها را می کَنَند.

۲- شکارچیان فوک در کانادا  با زدن ضربات محکم بر سر بچه فوک ها آنها را  جلوی چشم مادرانشان می کُشند.

۳- حیواناتی که در دام شکارچیان می‌افتند با تحمل ساعت ها درد و خونریزی، به وسیله شکارچیان کشته می شوند.

۴- برای هلاک کردن حیوانات کوچکی همانند چین چیلا، بیشتر اوقات برای قطع کردن نخاع آنها، گردنشان را می شکنند.

۴ واقعیت تلخ از تجارت خز

۱- سالانه میلیون ها حیوان در جهان برای تولید خز کشته می‌شوند که تقریباً ۸۵ درصد از این حیوانات در مزارع تولید خز پرورش داده می شوند. آمارها حاکی از آن است که اروپا تأمین کننده ۶۳ درصد پوست راسو و ۷۰ درصد پوست روباه دنیا می باشد.

۲- با افزایش بی رویه تولید خز از پوست حیوانات در کشورهایی مانند چین (چین ۸۵ درصد تولید خز در جهان را در دست دارد) و همچنین استفاده از خز در اندازه های کوچک تر (در یقه کاپشن ها، دور کلاه‌ها، بخش‌هایی از کفش‌ها و کیف‌ها و…) به جای ایجاد محصولات تمام خز، عملاً بهای محصولات خز طبیعی با بهای محصولات خز مصنوعی برابر شده است.

۳- در گذشته مردم با خرید لباس های لاکچری خزدار فخر فروشی می کردند و فروشندگان با جا زدن محصولات خز مصنوعی به جای محصولات خز طبیعی به راحتی سر مشتریان کلاه می‌گذاشتند. ولی امروزه با آگاه سازی سازمان های مردم نهاد فعال در زمینه حقوق حیوانات، مردم دیگر نسبت به جنایات صنعت خز بی تفاوت نیستند و اشتیاقی به خرید محصولات تولید شده از خز طبیعی ندارند. باید بدانید که این روال باعث تغییر رویه شیادان شده است، به طوری که اکثر تولید کنندگان، از نام بردن خز طبیعی روی کالاهای خزدار خود اجتناب می‌کنند.

۴- صنعت خز می کوشد یکسری از محصولات خزدار خود همانند خز خرگوش  را برای مشتریان اخلاقی نشان دهد. از این رو توجیه آنها این است که خز خرگوش مورد استفاده در محصولاتشان از خرگوش های مرده ای می‌آید که برای گوشت شان کشته می شوند. در حالی که بررسی ها نشان می‌دهد، اکثر پوست حیوانات استفاده شده در لباس ها از خرگوش‌های پرورشی پشمالویی همانند آنگورا به دست می آیند.

پشت پرده تجارت خونین پوست حیوانات

۱- آیا از تجارت خونین قلموهای آرایشی و نقاشی خبر دارید؟

قلموهای طبیعی اکثراً از موی حیواناتی همچون: روباه، سمور، راسو، گربه زباد، خرس، گاو، بز، سنجاب، خوک، شتر، ببر و چندین گونه در حال انقراض دیگر ساخته می شود. این حیوانات در بدترین وضعیت ممکن در قفس های بسیار کوچک فقط برای مو پرورش داده می شوند و سپس یا با ضربه چوب یا با شوک الکتریکی آنان را نیمه جان کرده و بعد سرشان را می برند!

۲- آیا از پشت پرده لباس های پَردار که می پوشید خبر دارید؟

پَر غازها به دلیل مرغوبیت، بلای جانشان شده است.

پشت پرده تولید پَر از غاز زنده که مجوز آن توسط سازمان جهاد کشاورزی صادر می شود، غازهایی هستند که پرورش داده می شوند تا به صورت کاملاً بیرحمانه و به دور از انسانیت زنده زنده پَرشان کنده شود. متأسفانه این روند تا زمانی که برای گوشت سلاخی شوند ادامه دارد زیرا پر آنان رشد می کند. این پرندگان مظلوم هنگام پَر کَنی احیاناً اگر پوست بدنشان کَنده شود با نخ و سوزون آنها را می دوزند! آیا حاضرید با نخ و سوزون بدنتان را بدوزند؟

۳- آیا از پشت پرده مزارع پرورش و تکثیر تمساح خبر دارید؟

به علت گردش مالی چند ده میلیارد دلاری تجارت پوست حیوانات در جهان، به تازگی در ایران، با مجوز سازمان جهاد کشاورزی، برخی به فکر تکثیر تمساح های عظیم الجثه افتاده اند و حتی برای افراد علاقمند، دوره های آموزشی (آموزش دباغی پوست تمساح، پرورش تمساح و…) نیز برگزار می کنند. برخی مراکز در قم، قشم، چابهار و… وجود دارند که تمساح ها را پرورش داده و به صورت زنده به دیگر کشورهای جهان صادر می کنند تا پوست شان به طور وحشتناک کَنده شود. این تمساح ها در یک مکان محدود و در شرایط نامعقول برای گوشت، ناخن، خون و پوست پرورش داده می شوند.

۴- آیا از پشت پرده صنعت خز خرگوش خبر دارید؟

جانورانی که به گونه معمول برای تهیه خز کشته می شوند شامل: روباه، خرگوش، سگ آبی، قاقم، سمور آبی، سمور، خوک دریایی، گربه، سگ، کایوت، چینچیلا و … هستند. روش هایی که برای تهیه خز از پوست حیوانات استفاده می شود بسیار خشونت آمیز و وحشیانه است. جالب است بدانید سازمان جهاد کشاورزی به مراکز تعلیم خرگوش آنگورا، به منظور صادرات گوشت و پشم مجوز صادر می کند. روده این حیوان برای تولید نخ جراحی، پشم آن برای بهره جویی در صنعت مد و مدفوع آن برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. حقیقت تلخ این است که این خرگوش ها تنها ۲ سال دوام می آورند!

ممنوعیت استفاده از خز و پوست حیوانات

اروپا، چین، روسیه و کانادا بزرگترین صادرکنندگان خز در جهان به شمار می آیند. در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ برندهای معروفی همانند بربری، مایکل کورس و تام فورد، با در نظر گرفتن آسایش حیوانات و موارد اخلاقی مربوط به آن، بهره گیری از خز طبیعی و پوست حیوانات را در برندهای خود منع کردند. خوشبختانه در پی این اقدام بسیاری از مجلات و همچنین سلبریتی های دنیای مد و فشن، حمایت خود را از این حرکت نشان دادند. جالب است بدانید بریتانیا در سال ۲۰۰۰ و اتریش در سال ۲۰۰۴ اولین کشورهایی بودند که این ممنوعیت را اجرا نمودند. همچنین هلند، کرواسی، ژاپن، صربستان و جمهوری مقدونیه، جزو کشورهایی هستند که تولید خز را غیرقانونی اعلام کرده اند.  وجود ۳۴۰ مزرعه پرورش و تولید خز در کشور نروژ، ارنا سلبرگ رهبر حزب محافظه کار این کشور را به فکر متوقف کردن این مزارع و کارگاه ها تا سال ۲۰۲۵ انداخته است. متأسفانه در این کشور، سالانه حدود ۱ میلیون روباه و سمور جان خود را به خاطر صنایعی همچون نساجی و مدلینگ از دست می دهند.

برای پایان دادن به تجارت کثیف پوست حیوانات چه باید کرد؟

۱- صنعت خز همیشه در جریان است؛ اما یکسری از کشورها به دلیل اطلاع رسانی مناسب، مردم را از پشت پرده این جنایات آگاه کرده اند، و افکار عمومی با آگاهی از این موضوع، صنایع تولید کننده خز را تحریم کرده و مخالفت خود را با آنان اعلام کرده اند. بنابراین اگر تقاضایی نباشد، تولید و عرضه ای هم در کار نخواهد بود.

۲- به عنوان مصرف کننده، محصولاتی که حتی یک درصد از موی حیوانات در آنها به کار رفته است را خریداری نکنیم. شما باید تصمیم بگیرید که آیا این جنایات ادامه دار باشند یا خیر.

۳- همیشه به برچسب محصولاتی که می خرید توجه کنید. اگر روی آنها “پوست واقعی” نوشته شده باشد، آن محصول را خریداری نکنید. اگر احساس می کنید که پوست واقعی به عنوان پوست مصنوعی برچسب خورده، بهتر است آن محصول را خریداری نکنید.

۴- به یک سازمان مردم نهاد فعال در زمینه حقوق حیوانات ملحق شوید و در مورد جنایات صنعت خز در شبکه های اجتماعی اطلاع رسانی و آگاه سازی کنید.