رییس سازمان امور اجتماعی کشور گفت: در سال گذشته از ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای کاهش آسیب‌های اجتماعی، ۱۰ درصد آن به نقش آفرینی سازمان های مردم نهاد (سمن ها) در طرح های مرتبط در این زمینه اختصاص یافت.

به گزارش پایگاه خبری اعتیاد و به نقل از خبرگزاری ایرنا، «تقی رستم وندی» درمورد حمایت وزارت کشور از سازمان های مردم نهاد اظهارداشت: وزارت کشور پولی را بین سمن ها توزیع نمی‌کند و ردیفی برای پرداخت مستقیم یا بلاعوض به تشکل‌ها و سازمان مردم نهاد وجود ندارد.
وی تصریح کرد: البته پیش از سال ۱۳۹۲ بودجه یا یارانه ای وجود داشت که هم به احزاب پرداخت می شد و هم به سمن ها کمک می کردند، ولی از سال ۹۳ آن ردیف دیگر وجود ندارد.
رییس سازمان امور اجتماعی توضیح داد: برای حمایت از سمن ها پروژه‌ مشترک تعریف می‌شود و سازمان‌های مردم نهاد و تشکل‌ها در آن مشارکت می‌کنند؛ وزارت کشور ناظر پروژه و سمن ها هم بازیگران اصلی آن می شوند.

تاسیس ۶۵ دفتر تسهیل گری در ۱۰۵ محله حاشیه نشین در کمتر از دو سال
رستم وندی به اجرای طرح های فرهنگی و اجتماعی و اوقات فراغت در سراسر کشور در سال ۹۶ اشاره کرد و گفت: شهرداری تهران در ۱۰ سال گذشته ۴۶ دفتر تسهیل گری در تهران راه اندازی کرد و ما در یک سال و نیم گذشته حدود ۶۵ دفتر در ۱۰۵ محله حاشیه نشین تاسیس شد.
وی به اجرای طرح «دفاتر تسهیل‌گری» در ۱۰ مرکز استان یادآور شد: این دفاتر تسهیل‌گری به شناخت نقاط ضعف و آسیب محلات حاشیه نشین می‌پردازند، لذا برنامه‌هایی را تدوین کردیم که کودکان و نوجوانان در محلات حاشیه نشین تحت پوشش قرار می دهد.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور خاطرنشان کرد: تشکلی اعلام کرد که واحد سیار اجرای نمایش عروسکی و پخش فیلم تجهیز کرده است و در این راستا از وزارت کشور در خواست کمک کرد در برنامه سال ۹۷ این موضوع را در دستور کار قرار دادیم و قرار است از این تشکل‌ حمایت و پشتیبانی کنیم.
رستم وندی همچنین گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان طرح راه اندازی «کتابخانه سیار» را برای محلات حاشیه نشین پیشنهاد کرده است که این امر را نیز در دستور کار سال جاری وزارت کشور قرار دارد.

نشاط اجتماعی باید تقسیم کار ملی شود 
معاون اجتماعی وزیر کشور همچنین به موضوع نشاط اجتماعی در جامعه اشاره کرد و گفت :در آینده نزدیک یکی از جلسات شورای اجتماعی کشور به نقش شوراهای اسلامی شهر و روستا در مدیریت اجتماعی اختصاص می یابد.
رستم وندی افزود: شوراهای اسلامی شهر و روستا عمدتا رویکرد عمرانی و کالبدی به مسائل شهری پیدا کرده‌اند اما باید از ظرفیت و ماموریت‌های فرهنگی و اجتماعی آنها به ویژه به منظور کاهش آسیب‌های اجتماعی در شهرها استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: زیباسازی فضای سبز شهری و آراستگی معابر و ورزش همگانی در بوستان ها به عنوان یک از شاخص های عملکرد برای نشاط اجتماعی در حال اجرا است اما باید تقویت شود.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور همچنین تصریح کرد: پیش نویس طرح افزایش نشاط اجتماعی تهیه شده است؛ نشاط اجتماعی باید یک تقسیم کار ملی شود.

استفاده از هنر و ورزش برای ارتقای سطح نشاط اجتماعی 
رستم وندی اظهار داشت: بر اساس مطالعات و کارهای تحقیقاتی انجام شده و تجربه‌ای که در کشورهای توسعه یافته با سرانه پایین جرم و آسیب وجود دارد، باید از ظرفیت هنر و ورزش برای ارتقای سطح نشاط اجتماعی و کاهش آسیب‌ها استفاده شود.
وی به تجربه مدل ایسلندی برنامه کاهش مصرف الکل و مواد مخدر در بین جوانان اشاره کرد و گفت: سرانه مصرف مواد مخدر و الکل در کشور ایسلند با ۳۵۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۹۹۹ در بین جوانان بالاترین در رتبه در اروپا بود که در یک برنامه ۱۵ ساله به پایین‌ترین میزان خود در این قاره رسید و اکنون این مدل در ۱۷ شهرداری اروپایی در حال اجراست.
رییس سازمان امور اجتماعی افزود: مدل ایسلندی تاکید دارد که اگر شیمی مغز جوانان به مخدر و الکل وابسته می‌شود، همین روش در خصوص هنر و ورزش نیز بر مغز آنها اثرگذار است.
رستم وندی توضیح داد: در این طرح دانش آموزان با انتخاب خودشان آزادانه درگیر فعالیت‌های ورزشی و هنری شده و از طرفی پدران و مادران را نیز درگیر این طرح می شوند تا ساعاتی را با فرزندان گذرانده و نیازهای عاطفی آنان را تامین کنند؛ در این طرح جوانان و دانش آموزان باید در کنار والدین شام بخورند و جوانان شب ها از یک ساعت مشخص به بعد در فضاهای بیرون از خانه نباشند.
وی با بیان این که «در ایران ظرفیت‌های غنی در حوزه فرهنگ و هنر ورزش وجود دارد»، افزود: ما می‌توانیم با فراگیرسازی هنر و ورزش آسیب‌های اجتماعی را کاهش و سطح نشاط و انسجام اجتماعی را هم گسترش دهیم اما نظام تعلیم و تربیت و آموزشی ما دچار فقر فضاها و امکانات آموزشی، ورزشی و هنری است.
وی با طرح این سوال که چرا ساختار نظام آموزش و پرورش بچه‌ها را درگیر فعالیت‌های جامع ورزشی و هنری نمی‌کند، خاطرنشان کرد: مدیران آموزش و پرورش در جلسات مشترک با وزارت کشور اعلام آمادگی کردند که فضاهای مدرسه را بعد ازظهرها که مدارس تعطیل می‌شوند- در اختیار برنامه های ورزشی و هنری قرار دهند، این موضوع را با مدیران وزارتخانه های ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مطرح کردیم که چرا از این موقعیت ها استفاده نمی‌کنند.
معاون وزیر کشور ادامه داد: با وجود این همه اساتید برجسته در بخش‌های ورزشی و هنری در نظام آموزشی کشور، بسیاری از دانش آموزان پس از فارغ التحصیلی نمی توانند حتی یک انشاء بنویسند، دست خط‌ خوانا نداشته و در هیچ زمینه هنری نیز تجربه ندارند، مگر دانش آموزانی که در خانواده مرفه بوده و کلاس خصوصی هنری و ورزشی رفته اند و خانواده آنها را حمایت کرده است.
رستم وندی تاکید کرد: باید قبل از آنکه جوان گرفتار آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد به مواد مخدر و الکل یا روابط پر خطر شود، چاره اندیشی کرد، باید برای پیشگیری برنامه و بودجه تصویب شود و در همان ایستگاه اول اقدامات لازم را انجام داد تا جوان به سمت یک آسیب فرهنگی و اجتماعی گرایش پیدا نکند.
وی همچنین اظهار داشت: متاسفانه اغلب برنامه های حوزه اجتماعی رویکردهای درمانی دارند، در حالی که اگر در ساختار آموزشی و نظام رفاهی کشور، سرمایه گذاری در ایستگاه اول و در جهت پیشگیری از بروز و ظهور آسیب اجتماعی انجام شود، بسیاری از این مشکلات و آسیب ها در جامعه حل می شود.

رویکرد ما در حل مسائل اجتماعی، آسیب محور شده است
رییس سازمان امور اجتماعی با بیان این که «یکی از راه های ایجاد نشاط در جامعه، برگزاری برنامه های مشترک اولیا و فرزندان است»، گفت: کودکان و نوجوانان در سیستم آموزش و پرورش باید درگیر فعالیت‌های ورزشی و هنری شوند، بعضی از مدارس در حال حاضر «پنج شنبه‌های بدون کتاب» یا «پنج شنبه‌های با خانواده» برگزار می کنند؛ پدر و مادرها به مدرسه می‌روند و با فرزندان‌ خود درگیر فعالیت‌های گروهی و مسابقات هنری و ورزشی مشترک می شوند.
رستم وندی افزود: فرهنگ و رویکرد ما در حل مسائل اجتماعی آسیب محور شده است و همواره کسانی که دچار آسیب اجتماعی شده اند و نیاز به مراقبت دارند، احساس وظیفه وجدانی می‌کنیم.
وی افزود: نگاه سنتی و گذشته ما برای مقابله با آسیب های اجتماعی ایراد ندارد، بلکه رویکرد اکنون ما دچار اشکال است؛ هنوز به این درک عمیق نرسیده ایم که برای حل آسیب‌های اجتماعی در ایستگاه اول و پیشگیری از گرفتاری و دچار شدن به آسیب باید سرمایه گذاری کرد؛ این ایستگاه اول برای کودکان و نوجوان سن طلایی (Golden Age) سه تا هشت سالگی است.
معاون وزیر کشور توضیح داد: در سنین بزرگسالی، زوج جوانی که ازدواج کردند و به هر دلیلی می خواهند طلاق بگیرند، همه سازمان ها و مراکز مشاوره دولتی و غیردولتی و سمن ها به دنبال این هستند که به این دو نفر مشاوره دهند تا جدا نشوند.
رستم وندی ادامه داد: اگر زوج های در آستانه طلاق در سنین طلایی دوران کودکی نظام شناختی، عاطفی و احساسی آنها تربیت و آماده می شد و یاد می‌گرفتند با یکدیگر گفت‌وگو کنند و خشونت کلامی با هم نداشته باشند و در برابر جنس مخالف زور اعمال نکنند، در دوران ازدواج به همسر خود توهین نمی‌کردند،درگیری و خشونت خانگی نیز پیش نمی‌آمد و در نتیجه طلاق نیز اتفاق نمی‌افتاد.
وی یادآور شد: همه این مسائل زمانی پیش می آید که در ایستگاه اول سرمایه گذاری نمی‌کنیم و با رویکرد غریزی خود می‌خواهیم کسانی که دچار آسیب شده اند و در کف خیابان هستند را جمع‌آوری کنیم.

گلوگاه اصلی جامعه دو نقطه است؛ «آموزش و پرورش» و «خانواده»
معاون اجتماعی وزیر کشور با بیان این که « اعتبارات و منابع مالی ما در حوزه اجتماعی اندک است»، افزود: این منابع باید در گلوگاه های اصلی جامعه مصرف شود، البته قبول دارم که ما باید کمپ درمان معتادان داشته باشیم، معتاد متجاهر را نیز از سطح جامعه جمع‌آوری کنیم، خدمات به زوجینی که می‌خواهند طلاق بگیرند نیز ارائه دهیم، اما باید سرمایه گذاری اصلی در گلوگاه باشد و گلوگاه اصلی نیز در دو نقطه، یکی «آموزش و پرورش» و دیگری «خانواده» قرار دارد که این دو نقطه در یک جا ادغام می‌شوند و آن هم در آموزش و پرورش است.
رستم وندی خاطرنشان کرد: در کشور ۱۳ میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون و نیم نفر کودک مهدکودکی و یک میلیون نیز پیش دبستانی داریم که جمعا ۱۵ میلیون می‌شوند که با احتساب چهار میلیون دانشجو در کشور، کل نظام آموزشی کشور را تشکیل می‌دهند.
وی ادامه داد: در مجموع یک میلیون کادر آموزشی و مدیریتی، و هیات علمی دانشگاه ها نیز وجود دارد که در جمعا بیست و دو سه میلیون نفر جامعه هدف داریم که کاملا در نظم و انضباط در اختیار سیستم برنامه ریزی و مدیریت آموزشی کشور قرار می گیرند. اگر فرض کنیم تمام این افراد دارای پدر و مادر هستند، حدود ۴۰ میلیون والدین دانش آموزان می‌شوند که با جمع دانش آموزان و دانشجویان این عدد کل جامعه را تشکیل می‌دهند.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور تاکید کرد: پس اگر می خواهیم یک «ابر پروژه» در حوزه اجتماعی طراحی و اجرا کنیم، باید در دل نظام آموزش و پرورش کشور باشد و البته والدین را نیز درگیر کند.
رستم وندی تصریح کرد: در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی مشارکت‌ والدین در امر تعلیم و تربیت کم شده است. انجمن اولیاء و مربیان تضعیف شدند.

نشاط اجتماعی باید در مدرسه رخ دهد
معاون اجتماعی وزیر کشور با طرح این مساله که «آیا مدرسه یا دانشگاهی در کشور وجود دارد که آنقدر به ورزش اهمیت داده باشد و یک سالن ورزشی برای برگزاری مسابقات جهانی داشته باشد»، گفت: نشاط اجتماعی باید در مدرسه رخ دهد. باید استاندارد مکانی‌ مدرسه به گونه‌ای باشد که دانش آموز بتواند فعالیت ورزشی و هنری داشته باشند.
رستم وندی یادآور شد: ما مسیر را اشتباه می‌رویم، در ایستگاه آخر ایستاده‌ایم و می‌خواهیم آسیب‌های اجتماعی را کاهش دهیم، و نشاط اجتماعی را افزایش دهیم؛ فعالیت‌های مرتبط با آسیب‌های اجتماعی در ایستگاه آخر ۱۰ درصد بیشتر جواب نمی‌دهد.
وی خاطرنشان: یعنی اگر می‌خواهید بین زوجین آشتی ایجاد کنید که طلاق نگیرند، حداکثر تلاش شما باعث می‌شود که ۱۰ درصد از جامعه هدف حرف شما را بپذیرند و جدا نمی شوند.
رییس سازمان امور اجتماعی کشور تاکید کرد: به گفته وزیر کشور و رییس ستاد مبارزه با مواد مخدر اگر معتادان را می‌خواهید درمان کنید ۱۰ درصد بیشتر توفیق حاصل نمی‌شود، آمارها در خصوص سایر آسیب های اجتماعی دیگر نیز همین گونه است، اما اگر در ایستگاه اول سرمایه گذاری کنیم ۹۰ درصد با توفیق همراه خواهد بود و ممکن است چند درصدی هم از زیر این شبکه تربیتی خارج شوند که آن هم در همه جوامع بشری امری طبیعی است.