گذري بر كانال ولگا ـ دن؛ حلقه اتصال درياي خزر به دنيا

رودخانه ولگا چندين شاخه فرعي دارد كه از آن جمله مي توان به رودهاي كاما، اوكا و تلوگا و سورا اشاره كرد.

گیل فام؛

ولگا بزرگ ترين رودخانه اروپا به لحاظ طول است اين رودخانه از نظر جايگاه تخليه بار كشتي ها و همچنين موقعيت جغرافيائي اهميت ويژه اي دارد. اين رودخانه از غرب روسيه جريان مي يابد و در حقيقت رودخانه ملي كشور روسيه به شمار مي رود. از مجموع ۲۰ شهر بزرگ كشور روسيه، يازده شهر از جلمه موسكو، پايتخت اين كشور نيز از حوزه اطراف اين رودخانه قرار دارند. بزرگ ترين مخازن و منابع آب جهان در امتداد رودخانه ولگا يافت مي شود. اين رودخانه به درياچه محصور خزر تعلق دارد كه از تپه هاي Vadai چندين متر بالاتر از سطح دريا واقع در شمال غرب مسكو و چندين كيلومتر دورتر از جنوب شرق بندر سن پترز بورگ سرچشمه مي گيرد و به سوي شرق رفته و از ليك استرخ، تي وير، دوبنا، ري بيسك، ياروسلاول، نيژني نووگوراد و كازان مي گذرد و سپس به سوي جنوب تغيير مسير مي دهد از اوليا نوسك و تولياتي، سامارا، ساراتوف و ولگاگراد مي گذرد و در نهايت در منطقه آستراخان چندين متر پائين تر از سطح دريا به درياچه خزر منتهي مي شود.

رودخانه ولگا چندين شاخه فرعي دارد كه از آن جمله مي توان به رودهاي كاما، اوكا و تلوگا و سورا اشاره كرد.

اين رودخانه به همراه شاخه هاي فرعي خود در حدود ۳۵/۱ ميليون كيلومتر مربع از فضاي كشور روسيه را به خود اختصاص مي دهد.

دلتاي ولگا داراي طول ۱۶۰ كيلومتر است و شامل ۵۰۰ كانال و رودخانه كوچك تر مي شود. اين رودخانه مأمن بسياري از پرندگان هم چون پليكان ها و فلامينگوها است. بسياري از بخش هاي اين رودخانه سه ماه در سال يخبندان است. تاكنون صنايع ارزنده اي از نفت، مواد معدني هم چون گاز طبيعي، نمك و پتاسيم در اين رودخانه بزرگ يافت شده است.

هم چنين صنعت خاويار اين رودخانه، به خصوص در قسمت آستراخان در نزديكي درياي خزر به شدت رشد پيدا كرده است.

اين رودخانه از نظر كشتيراني و حمل و نقل داخلي در كشور روسيه از اهميت بسيار بالائي برخوردار است. تمامي سدهاي احداث شده در طول اين رودخانه به آب بندهائي مجهز است كه به كشتي هاي مطابق با استانداردهاي تعيين شده اجازه مي دهد تا از درياي خزر به سمت بالادست رودخانه حركت كند.

هم چنين اين رودخانه از طريق آبراهه ولگا بالتيك به درياچه هاي شمالي هم چون درياچه لادوگا، اونگا و سن پترزبورگ و درياي بالتيك متصل مي شود.
كانال آبي ولگا ـ دن

كانال آبي ولگا ـ دن كه رودخانه ولگا را به رودخانه دن در نزديك ترين نقطه پيوند مي دهد داراي ۱۰۱ كيلومتر طول است. مشكل اتصال اين دو رودخانه پيشينه تاريخي دارد. نخستين اقدامات را در راستاي احداث اين كانال آبي Ottoman turks در سال ۱۵۶۹ انجام داده است. پتر كبير نيز در اواخر قرن ۱۷ ميلادي تلاش هاي ناموفقي در راستاي احداث اين كانال انجام داد. پس از آن پروژه هاي زيادي براي اتصال اين دو رودخانه به مرحله اجرا در آمدند اما همه آنها بدون موفقيت و ناتمام رها شدند. عمليات احداث كانال كنوني در سال هاي پيش از ۱۹۴۱ آغاز شد اما در فاصله سال هاي ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ كه هم زمان با دوره جنگ هاي Great Patriotic War بود اين عمليات موقتاً متوقف شد. پس از آن در فاصله سال هاي ۱۹۴۸ تا ۱۹۵۲ احداث اين كانال آبي تكميل شد و در ژوئن ۱۹۵۲ به صورت رسمي به بهره برداري رسيد. طي اين دوره زندانيان اين كانال و تجهيزات وابسته به آن را ساختند. تعداد زندانياني كه بر روي اين پروژه فعاليت داشتند در حدود ۱۰۰ هزار نفر ارزيابي و در تاريخ ثبت شده است.

پس از تكميل مراحل احداث، كانال ولگا ـ دن به عنوان مهم ترين وسيله ارتباطي در سيستم حمل و نقل رودخانه اي مابين دو رودخانه شناخته شد. اين كانال از آب هاي سواحل Sareptsky در رودخانه ولگا (جنوب ولگا گراد) آغاز مي شود و در بخش سواحل Tsimly Onsk Reservoir در رودخانه دن پايان مي يابد. اين كانال داراي ۱۳ اسكله پهلوي كشتي، سه ايستگاه پمپاژ كانال كشتيراني، ۳ سد، ۱۷ آب بند، دو آب بند تعميري ـ امدادي و غيره مي باشد.

۹ آب بند در سطح شيب دار رودخانه ولگا است كه قادر به عبور كشتي هائي با طول حداكثر ۸۸ متر و ۴ آب بند در بخش شيب دار رودخانه دن است كه قابليت عبور كشتي هاي با طول حداكثر ۴۴ متر را دارا است. ظرفيت تعيين شده براي كشتي هائي كه قادر به عبور از اين كانال هستند حداكثر ۵ هزار تن اعلام شده است.
اهداف و دلايل ساخت كانال ولگا ـ دن ايجاد يك آبراه عميق ميان رودخانه هاي ولگا ـ دن براي دستيابي به درياي سياه آبياري زمين هاي كشاورزي مناطق رستو و ولگوگراد Rostov and Volgograd توليد انرژي برق توسعه زيربنائي حمل و نقل در جنوب روسيه از قبيل احداث بنادر، بارانداز، ايستگاه راه آهن و شهرستان هاي جديد ايجاد مخزن در قسمت پائين دست رودخانه دن

به موازات آماده سازي كانال ولگا ـ دن ساختمان سد و پست كشتيراني بر روي رودخانه دن نيز به بهره برداري رسيد كه شامل ۲ پست كشتيراني (شماره هاي ۱۴ و ۱۵)، كانال هاي دسترسي بالادست و پائين دست، سدهاي خاكي و سرريزي، نيروگاه برق ـ آبي ۱۶۰ هزار كيلوواتي و ساختمان دريچه تخليه آب مي باشد.

پست كشتيراني ذكر شده طي ۵۰ سال اخير و به دليل انجام بازديدهاي نوبه اي و تعميرات دوره اي تاكنون بدون هيچ گونه وقفه و مشكلي به كار خود ادامه داده است.
تجهيز مجدد ايستگاه هاي تلمبه خانه

در سال ۱۹۹۶ ميلادي عمليات بازسازي ايستگاه هاي تلمبه خانه براي افزايش توانائي سازه هاي هيدورليكي كانال ولگا ـ دن آغاز شد كه در اين برنامه اولويت با بازسازي و تجهيز فني اين ايستگاه ها است.

ماشين آلات و تجهيزات انتقال آب نيز در طراحي كانال، در نظر گرفته شده است. با استفاده از سه ايستگاه تلمبه خانه آب رودخانه دن از مخزن Tsimlyanskoye به طور متوالي به مخازن Bereslavskoye and Varvarskoye و Karpovskoye پمپاژ مي شود. ايستگاه تلمبه خانه Marinovskaya اين عمليات را به طور اتوماتيك كنترل مي كند. با نصب و مونتاژ واحدهاي جديد براي افزايش ۵/۲ برابري حجم آب كشاورزي ميزان آن از ۱۰۰ ميليون متر مكعب به ۲۵۰ ميليون متر مكعب خواهد رسيد.
هيدرو سيستم Volgogradsky

در ناحيه Volgogradsky يك نيروگاه برق ـ آبي وجود دارد كه علاوه بر سازه داراي يك كانال ورودي آب به توربين و يك حوضچه جداگانه است. سازه آن نيز شامل يك پست دو قلوي دو طرفه و يك حوضچه بسته شدن سد به ابعاد ۳۰٭۳۰۰ متر و دستگاه هاي اندازه گيري مناسب بوده و از سال ۱۹۵۹ ميلادي تاكنون مشغول فعاليت است. در حال حاضر توجه خاصي به خصوصيات فني و وضعيت سازه فلزي آن مي شود.

دانشمندان مؤسسه تحقيقات علمي و هوانوردي روسيه و متخصصان مؤسسه LENGHIDROSTAL، تحقيق روي وضعيت دريچه ها را آغاز كرده اند. بر اساس اين تحقيقات و خرابي دريچه ها، طراحي هائي براي محاسبه و ساخت دريچه هاي جديد ارائه نموده اند كه موقتاً با بهره برداري از فن آوري هاي موجود نسبت به مقاوم سازي و افزايش طول عمر دريچه هاي فعلي، اقدام مي نمايند.

كانال كشتيراني ولگا ـ دن از شهر قهرمان جنگي Volgograd شروع مي شود و به طول ۷۰ كيلومتر بر روي رودخانه ولگا ادامه مي يابد. از دوردست گوشه رود ولگا مي توان تپه Mamayev را ديد كه به عنوان ميداني خونين در طول دوران جنگ، شهرتي جاودان دارد. در طول جنگ و در سال هاي (۱۹۴۱ ـ ۱۹۴۵) ميهن پرستان ناحيه رودخانه ولگا به جبهه هاي جنگ رفته و به سربازان و نيروهاي خود زير آتش دشمن سلاح و جنگ افزار مي رساندند.

با كمي دقت در مي يابيم كه بازتاب حوادث تاريخي بر دكوراسيون و طراحي سازه هاي كانال منعكس شده است. جزئيات تنديس ها و نقاشي هاي موجود بر روي ديوارها و برج ها نشان از وجود شخصيت هاي تاريخي و قهرمانان ملي آن منطقه دارد. طاق نصرت هاي موجود بر روي پست هاي شماره هاي ۱ و ۱۳ به سازه آن ويژگي خاصي بخشيده است. معماري ظاهري ساختمان پست ها ويژگي هاي محيطي هر كدام را نشان مي دهد. برج هاي سفيد در تضاد با زمينه آب هاي نيلي، جلوه خاصي به حاشيه سبز رودخانه داده است.

هم اكنون در بخش پائين دست رودخانه دن از ناحيه Tsimlyanskoye با استفاده از نيروگاه هاي Nildayersky and Konstantinovsky بهره برداري از منابع آب و توليد برق مورد نياز صورت مي پذيرد. بررسي هاي اخير نشان داده است كه سازه اين نيروگاه ها و اجزاء و قطعات آنها به طور مرتب و صحيح در حال كار است.
حلقه اتصال درياي خزر به دنيا

كانال كشتيراني ولگا ـ دن نقش مهمي را به عنوان آبراه اصلي داخلي در اتصال به سيستم حمل و نقل بين المللي ايفا مي كند.

كانال كشتيراني ولگا ـ دن تجسمي بهترين و سخت ترين راه دسترسي روسيه به درياهاي اطراف است. اين كانال از بدو ورود به سيستم حمل و نقل دريائي تبديل به آبراه ارتباطي از درياهاي شمالي به درياهاي جنوبي شده است.

اين كانال كشتيراني فاصله ارتباطي مناطق ساحلي قسمت اروپاي روسيه را نصف كرده و آن را از بنادر درياي بالتيك به بنادر درياي سياه وصل نموده است.

مؤسسه دولتي آبراه و كانال كشتيراني ولگا ـ دن اداره اين كانال را به عهده دارد. فعاليت اصلي اين مؤسسه تأمين شرايط ايمني كشتيراني و تجهيزات هيدروليك و دستگاه هاي آن است. ظرفيت مورد نظر در طراحي اين حلقه ارتباطي حمل و نقل، ۱۶/۵ ميليون تن در سال در نظر گرفته شده است. ميانگين مدت زمان مناسب براي كشتيراني نيز ۲۰۰ روز در سال است.

طرح توسعه كانال كشتيراني ولگا ـ دن با ايجاد يكپارچگي در شبكه حمل و نقل بين المللي در كريدور شمال ـ جنوب پيوند خورده است. مديريت اين كانال زمان واقعي عمليات ناوگان را از طريق سرعت دادن به روند گذر كشتي ها از كانال و تأمين ايمني كشتيراني و مديريت منابع آب، تحت كنترل قرار مي دهد. در اين بخش فعاليت هاي مهمي براي توسعه و گسترش و دوام و ايمني تأسيسات زيربنائي و هيدروليكي انجام مي شود.

در طرح هدف مند مدرنيزه كردن سيستم حمل و نقل روسيه (از سال ۲۰۱۰ ـ ۲۰۰۲) بازسازي و تأسيسات زيربنائي اين آبراه پيش بيني شده است. اين طرح بخشي از طرح اصلي آبراه هاي درون كشوري است كه در آن تجهيز مجدد ايستگاه هاي تلمبه خانه ولگا ـ دن نيز در نظر گرفته شده است. ۵۰ سال تجربه در اين آبراه باعث شده است كه طرح هاي ارائه شده كاملاً فني و بي عيب و نقص باشند.

با شروع كار كانال، سيستم واحد آب هاي عميق بخش اروپاي روسيه نيز ايجاد شد كه اين پنج دريا را به هم مرتبط كرد: درياي بالتيك، درياي سفيد، درياي خزر، درياي آزوف و درياي سياه.

ساليانه ۱۰ هزار كشتي از اين كانال عبور كرده و حدود ۱۳ ميليون تن با جابه جا مي شود كه ۶۰ درصد آن را نفت و محصولات نفتي تشكيل مي دهد. هم چنين ۴۵۰ ميليون مترمكعب آب در سال مورد مصرف كشتيراني و ۱۶۰ ميليون متر مكعب مورد مصرف آبياري كشاورزي و تأمين آب شيرين شهرها و روستاهاي هم جوار كانال قرار مي گيرد. در اواسط دهه ۹۰ براي حفاظت از آبراه ها و تأسيسات آب و تأمين امنيت كشتيراني، بازسازي، نوسازي و تجهيز فني مجموعه ولگا ـ دن آغاز گرديد. در حال حاضر بدون ايجاد وقفه اي در كشتيراني، برنامه هدف مند فدرال نوسازي سيستم حمل و نقل روسيه (۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰) در حال اجرا مي باشد.

كانال كشتيراني ولگا ـ دن حلقه مهم آب هاي عميق بخش اروپائي روسيه بوده و در حال حاضر تأمين كننده حمل بار ترانزيت در آبراهه هاي داخلي جنوب روسيه مي باشد كه در كريدور حمل و نقل بين المللي شمال ـ جنوب قرار دارد. هم چنين اين كانال نقش مهمي در حمل بار ترانزيت در محدوده آزوف ـ ولگا ـ دن ـ آستراخان ايفا مي كند.
كانال آبي مسكو

كانال آبي مسكو تا پيش از سال ۱۹۴۷ به كانال آبي مسكو ـ ولگا معروف بوده است رودخانه Maskra را به رودخانه ولگا كه اصلي ترين سيستم حمل و نقل درياي منطقه اروپائي روسيه به شمار مي رود، متصل كرده است و داراي طولي در حدود ۱۲۸ كيلومتر است. تاكنون تنها كشتي هاي روسيه اجازه حركت در اين رودخانه را داشتند اما با گسترش روابط روسيه و اتحاديه اروپا به زودي مجوز عبور براي كشتي هاي خارجي مخصوصاً كشتي هاي اروپائي در آب هاي اين رودخانه صادر خواهد شد.

به كمك اين كانال آبي، شهر مسكو به ۵ دريا از جمله درياي سپيد (سفيد)، درياي بالتيك، درياي خزر، درياي آزوف (Azov) و درياي سياه دسترسي پيدا مي كند. از اين رو گاهي از شهر مسكو به عنوان بندر ۵ دريا نيز ياد مي شود. گفتني است اين كانال علاوه بر قابليت حمل و نقل، آب مورد نياز مسكو را نيز تأمين مي كند و سواحل آن پوشيده از زمين هاي كشاورزي هستند.

مترجمان:

مهتاب سروش، اصغر نيك‌عهد، آرش اديبان

لینک کوتاه : http://gilfam.ir/?p=3575

مطالب مشابه

پرداخت ۶۳ میلیارد تومان تسهیلات به دهیاری‌ها | پیش‌بینی ایجاد بیش از ۲ هزار شغل جدید در روستاهای گیلان در سال ۱۴۰۴

پنجمین همایش بزرگداشت میرزا کوچک خان جنگلی در لاهیجان با پرداختن به نقش زنان در نهضت جنگل برگزار شد

تلفیق طبیعت‌گرایی و یادمان شهدا در میدان جهاد رشت

شهردار لاهیجان چهره برتر مدیریت پسماند کشور شد

گامی نوین در رضوانشهر برای حفاظت از طبیعت

نمایشگاه «پروانه‌های بازیافتی رنگارنگ» در لاهیجان گشایش یافت

خیابان چای در لاهیجان نامگذاری شد

پایان جشنواره چای در لاهیجان؛ شروع دوباره پرسش‌ها از سیاست‌های معطل مانده

ناصر مسعودی درگذشت

فعال‌سازی دو کمیته آموزش و نظارت برای ساماندهی پسماند در بخش رودبنه