گیل فام- مهدی روحی : بحران کیفیت و سلامت آب، سیستمهای کشت برنج و امنیت غذائی را در جهان تهدید میکند. نیاز آبی برنج در سطح مزرعه در مقایسه با دیگر محصولات زراعی بسیار زیاد است که به دلیل آب فراوان مورد نیاز در آماده سازی زمین، نشت و فرونشت دائمی و تبخیر از سطح آب مزرعه است. از این تامین آب سالم برای باروری هر چه با کیفیت این محصول از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود دارای سطح شالیزاری تحت پوشش حدود ۱۸۹۰۰۰ هکتار بوده که رودخانه سفیدرود منبع اصلی تامین آب مورد نیاز آن می باشد .این شبکه با قدمت بیش از ۵۶ سال (از سال ۱۳۴۱) با بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر کانال و زهکش و جاده سرویس و بیش از ۱۵۰۰۰ واحد ابنیه فنی از جمله شبکه های آبیاری و زهکشی در سطح کشور می باشد . جالب توجه اینکه هنوز برخی بخشهای این شبکه هنوز تکمیل نگردیده است و آبیاری در آنها بصورت سنتی انجام می گیرد که واحد عمرانی ژ-۵ که در شمال رشت واقع بوده، علیرغم سپری شدن بیش از ۳۵ سال از شروع عملیات اجرایی آن هنوز با کم و کاستی های جدی ومهمی در بعد اجرایی روبروست. نکته تاسف بار آنست که آبیاری بخش عمده حدود ۳۵۰۰ هکتار از اراضی تحت پوشش آن به روش سنتی و با استفاده از زهکشها و رودخانه ها صورت می پذیرد که عموما با فاضلاب های صنعتی و خانگی آغشته شده و شالیزارها و مزارع مرتبط را تحت تاثیر این آلودگی قرار می دهد. استفاده از آب های دو رودخانه گوهر رود و زرجوب که از داخل شهر رشت عبور می نمایند برای آبیاری شالیزار ،آلودگی آب این رودخانه ها بواسطه ورود آلاینده های شهری و صنعتی بوسیله ایستگاه پمپاژ در طول مسیر این رودخانه ها که از واحد عمرانی ژ- ۵ عبور می نماید سبب بروز مشکلاتی در کیفیت محصولات برنج و مرکبات و سبزیجات تولیدی این محدوده می گردد .
در باور بسیاری از افراد ریشه گیاه قابلیت جدا‌سازی مواد غیرضروری و ناسالم را از خاک دارد و می‌توان آن را با هر آبی آبیاری کرد. این باور اشتباه که ناشی از عدم‌آگاهی کشاورزان است به همراه بی‌آبی گسترده‌ای که سراسر کشور را فراگرفته، باعث شده که بخشی از مزارع و شالیزارها با آبهای فاضلاب شهری و روستایی آبیاری شود. محصولات به‌دست آمده از این مزارع معضلی را ایجاد کرده که به گفته متخصصان حوزه سلامت فاجعه است.
انتقال عوامل بیماری زا از طریق تماس ومصرف محصولات، تجمع مواد سمی در محصولات وانتقال در زنجیره غذایی، تجمع مواد سمی خصوصاً فلزات سنگین در بدن وایجاد انواع سرطان ها، آلودگی خاک و امکان آلودگی آبهای زیر زمینی از جمله مضرات استفاده از فاضلاب در آبیاری محصولات کشاورزی بویژه در محصول برنج است . برای جلوگیری از این فاجعه زیست محیطی در شهرستان رشت و با توجه به اینکه پس از گذران زمان زیاد زنگ خطر برای اهالی منطقه مذبور به صدا در آمده انتظار می رود در دور دوم سفر استانی رییس محترم جمهوردر راستای تامین اعتبار این پروژه در کنار سایر پروژه های عمرانی استان گیلان ،تکمیل شبکه آبیاری و زهکشی واحد عمرانی ژ-۵ با نگاهی ویژه پرداخته شود.
