موعظه روی پیکر یک کوهنورد؛ وقتی مرگ دیگران، ابزار اثبات عقلانیت ما می‌شود

پس از کشف پیکر بی‌جان طاهره حاصلی، بانوی کوهنورد و فعال محیط زیست اهل لاهیجان، در ارتفاعات دماوند، موجی از قضاوت‌ها و نصیحت‌های دیرهنگام در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به راه افتاد؛ قضاوت‌هایی که به‌جای همدلی با خانواده داغدار، مرگ یک انسان را به تریبونی برای خودعاقل‌پنداری تبدیل کرد.

گیل فام / طاهره حاصلی که به‌صورت انفرادی برای صعود به قله دماوند اقدام کرده بود، پس از چند روز بی‌خبری و عملیات بی‌وقفه تیم‌های امداد و نجات، در ارتفاع حدود ۴۶۰۰ متری جبهه جنوبی این قله و در یخچال «کافر دره» پیدا شد. پایان تلخی که نه‌تنها جامعه کوهنوردی، بلکه بسیاری از دوستداران طبیعت را در بهت و اندوه فرو برد.

اما هم‌زمان با این اندوه، بخشی از فضای رسانه‌ای کشور مسیری دیگر را انتخاب کرد؛ مسیری آشنا و تکراری: نصیحت پس از مرگ، تحلیل شخصیت فرد فوت‌شده، و زیر سؤال بردن انتخاب‌هایی که دیگر قابل پاسخ نیستند.

طاهره حاصلی نه کوهنوردی تازه‌کار بود و نه ناآگاه از خطرات کوهستان. صعودهای انفرادی او مسبوق به سابقه و بارها موفقیت‌آمیز بود. کوه، ذاتاً عرصه ریسک است و هیچ کوهنورد حرفه‌ای این واقعیت را انکار نمی‌کند. اما پذیرش ریسک، با «بی‌خردی» یکی نیست؛ همان‌طور که وقوع حادثه، مجوز قضاوت اخلاقی صادر نمی‌کند.

مسئله اصلی اینجاست:
چه چیزی رسانه‌ها و کاربران را وادار می‌کند درست در لحظه‌ای که خانواده‌ای در سوگ نشسته، نقش معلم اخلاق را بازی کنند؟
آیا هدف، ارتقای ایمنی کوهنوردی است یا صرفاً نمایش عقلانیت پسینی؟

آموزش و هشدار اگر قرار است مفید باشد، جای آن پیش از حادثه است، نه بر پیکر بی‌جان انسانی که دیگر صدایی برای دفاع از خود ندارد. تبدیل مرگ به «نمونه عبرت»، آن هم بدون درک موقعیت انسانی ماجرا، چیزی جز افزودن رنج به رنج نیست.

رسانه مسئول است؛ نه فقط در انتقال خبر، بلکه در زمان‌بندی، لحن و زاویه نگاه. در چنین فجایعی، نخستین وظیفه رسانه همدلی است، نه داوری. جامعه نه به سرزنش یک فرد فوت‌شده نیاز دارد و نه به تحلیل‌هایی که بیش از آنکه آموزشی باشند، تسکین‌دهنده حس برتری گوینده‌اند.

مرگ طاهره حاصلی نه یک «اشتباه قابل اصلاح» است و نه سوژه‌ای برای اثبات عقلانیت دیگران؛ یک فقدان انسانی است که جامعه کوهنوردی و دوستداران طبیعت را داغدار کرده است.

در چنین لحظاتی، انسانیت ایجاب می‌کند:
به‌جای خودعاقل‌پنداری، تسلی بدهیم؛
به‌جای قضاوت، حرمت نگه داریم؛
و به‌جای افزودن رنج، در کنار بازماندگان بایستیم.

این رسانه، ضمن محکوم‌کردن رویکردهای قضاوت‌گرایانه و غیرمسئولانه پس از وقوع حادثه، درگذشت طاهره حاصلی را به خانواده محترم ایشان، دوستان، فعالان محیط زیست و جامعه کوهنوردی، به‌ویژه کوهنوردان شرق گیلان، تسلیت می‌گوید و برای بازماندگان صبر و شکیبایی آرزو می‌کند.

پوریا فرهش

لینک کوتاه : http://gilfam.ir/?p=46039

مطالب مشابه

محیط زیست با بیانیه حفظ نمی‌شود؛ فاصله نگران‌کننده میان گفتار و عمل در گیلان

وقتی تفنگ از قانون جلو می‌زند؛ خالجیر شلمان در محاصره شکار غیرمجاز و سکوت متولیان حیات‌وحش

ثار راه یافته به بخش نهایی دومین جشنواره‌ عکس لاهیجان اعلام شد

تأکید بر نقش حیاتی یخچال‌های طبیعی در امنیت آب و غذا

“رنگ مادر” توسط بانوان هنرمند لاهیجان بر بوم نقاشی نشست

سطل زباله مکانیزه برای لاهیجان

حمایت از تالاب‌های ایران سورپرایز ویژه استقلال وملوان / نقش باشگاه‌های ورزشی در فرهنگ‌سازی محیط زیست

تمدن پلاستیکی ؛بانویی که با بطری ها مجسمه می سازد

گامی برای حفاظت از سرمایه‌های زیستی

نگهبان درخت