مجله مهر- عطیه همتی: داشتن یک «صندوق قرض‌الحسنه فامیلی» از آن کارهایی است که در بین خانواده های زیادی رواج دارد که هر ماه به بهانه آن دوره هم جمع می شوند و مراسم قرعه کشی را برگزار می کنندد. مراسمی که در آن اعضاء با شور و هیجان خاصی حضور پیدا می کنند و برخی خدا خدا می کنند که این بار قرعه به نام آنها بیفتد. برخی هم بعد از اینکه اسمشان از قرعه بیرون آمده جا می‌خورند و حالا نمی‌دانند با پول صندوق چه کار کنند و ذهنشان مشغول خرید تازه‌ای برای خانه می‌افتند. اما قوانین صندوق فامیلی آقای «حسین رامبد» از این قرار نیست و قوانین خاص و عجیب خودش را دارد. قوانین پیچیده، اما مشکل گشایی که سالهاست باعث و بانی خیر شده است. صندوق خانوادگی آقای رامبد حالا چندسال است که آنقدر بزرگ شده که به چند خوشه بزرگ تقسیم شده است. صندوقی که هیچ دم و دستگاه و سند و کاغذی ندارد و همه اصول آن بر اساس اعتماد چیده شده است.
این صندوق قرعه کشی ندارد
آقای حسین رامبد باز نشسته ارتش است و از حدود ۱۵ سال پیش صندوق فامیلی کوچکی را راه می اندازد تا به اعضای آن وام بدهد. اما صندوق آقای رامبد قوانین و چینش خاصی دارد که شبیه هیچ‌کدام از صندوق های فامیلی نیست: « سیستم صندوق به صورت خوشه‌ای است. همه افراد باید برای ورود به این صندوق فامیلی سهم بخرند. که ارزش این سهم هرماه ۵ هزارتومان اضافه می‌شود. یعنی اگر ارزش سهم هم اکنون ۷۵۰ هزارتومان است. ماه بعدی این ارزش به ۷۵۵ هزارتومان و دوماه بعد به ۷۸۰ هزارتومان افزایش می یابد.افراد می‌توانند به تعداد دلخواهشان از صندوق سهم بخرند اما بعد از خرید هرماه باید به ازای هر سهم ماهانه ۵ هزارتومان پرداخت کنند. بعد از ورود هر فرد به صندوق دقیقا ۷ ماه بعد به او وام تعلق می‌گیرد که می‌تواند از قبل برای آن وام برنامه ریزی کند. مبلغ وام هم دقیقا دو برابر مقدار سهم عضو است. یعنی اگر شما یک سهم داشته باشید و ارزش سهم ۸۰۰ هزارتومان باشد. دوبرابر آن یعنی یک میلیون ۶۰۰ هزارتومان به شما پرداخت می شود.»
اقساط وام مبلغ به میزان دلخواه است
دریافت وام هرچقدر که شیرین باشد، پرداخت اقساط آن همیشه عذاب آور و آزار دهنده است و ممکن است کسی که توان پرداخت به موقع آن را ندارد آبروی خودش را در خطر ببیند. اما آقای رامبد برای این کار راهکار خاصی دارد: « این صندوق قسط ماهانه مشخصی ندارد. دریافت کننده وام می‌تواند ماهانه هرمقداری که می‌تواند پرداخت کند. ممکن است حتی یک ماه یا چندماه پولی پرداخت کند و این موضوع هیچ ایرادی ندارد. فقط تا تسویه وام نمی‌تواند وام جدیدی دریافت کند. ما معلم حق التدریسی داریم که سه ماه تابستان نمی‌تواند قسط پرداخت کند. اما به محض دریافت حقوقش در پاییز مثلا به جای ۵۰ هزارتومان همیشگی، ۲۰۰ تومان پول می ریزد. یک بار دیدیم یکی از اقوام چندین ماه است پول پرداخت نمی کند. پیگیرش شدیم و گفتیم شاید مشکلی داشته باشد. بعد فهمیدیم که همسرش مریض است و خرج زندگی او خیلی بالا رفته است. صندوق به او یکسال استراحت داد.»
وام ۸۰ میلیونی هم دادیم
شاید برایتان عجیب باشد اما یک صندوق خانوادگی می‌تواند تا ۸۰ میلیون وام بدهد. این قدرتی است که آقای رامبد در طول این سال‌ها به صندوق قرض‌الحسنه خانوادگی‌شان داده است:« یک‌بار به کسی ۸۰ میلیون وام دادیم و او هم همه را برگرداند. این صندوق مزایای بسیار زیادی نسبت به وام های بانکی و بقیه جاها دارد. اینجا هیچ سند و مدرک و چک و سفته ای وجود ندارد و همه چیز بر اساس اعتماد است. در بسیاری صندوق ها وقتی وام می گیرید از ۵ میلیون مبلغ وام ممکن است ۳۰۰ هزارتومان را به عنوان کارمزد از شما کسر کنند. اما ما اینجا از این کارها نداریم. این وام ضامن نمی خواهد که اگر پرداخت قسط به تاخیر افتاد سراغ ضامن برویم و آبروی وام گیرنده را ببریم. وام گیرنده حتی ۱۰۰۰ تومان هم پول بیشتری نسبت به وامش پرداخت نمی کند و هیچ شبهه شرعی ایجاد نمی شود. یکی از محاسن بزرگی هم که دارد این است که شما وقتی نیاز به وام ندارید ولی نوبت شماست از آن صرف نظر می کنید اما جلوی صف می مانید و هر زمان که نیاز به وام داشتید مراجعه می کنید و صندوق به شما وام می دهد. یکی از نقاط قوت این صندوق، خوشه ای بودن آن است. در حال حاضر ۶ خوشه دارد که هر خوشه سرگروه دارد و به حساب و کتاب گروهش رسیدگی می کند. یعنی صاحب صندوق با همه درگیر نیست. این خوشه ای بودن هم باعث می شود که هر زمان یک خوشه خواست می‌تواند اعلام استقلال کند و از مرکز جدا شود و هیچ مشکلی پیش نمی آید.»
صندوق قرض‌الحسنه ما اعتماد و از خودگذشتگی را بالا برده است
با اینکه این صندوق سالهاست که توانسته مشکلات زیادی از اقوام و به خصوص جوان های فامیلی را حل کند. اما آقای رامبد جمله ای دارد که برای همه دلنشین است: « پولی که این وسط می چرخد با این که راه گشا بوده است در مقابل دستاورد صندوق کاملا چیز بیخودی است. این جریان اعتماد خانوادگی و از خودگذشتگی زیادی را در اقوام به وجود آورده است. طوری که وقتی اعضا می‌بینند یکی از اقوام به مشکل خورده است همه از سهم خود می گذرند و وام هایشان را واگذار می کنند. این موضوع است که ارزشمند است. اینکه با این کار توانسته ایم اعتماد و از خودگذشتگی را بالا ببریم.»
