▫️ بیانیه حزب مهستان ایران در ضرورت پایان دادن به انفعال دولت در رابطه با سدسازی در سرشاخه‌های دجله و فرات

▪️ در شرایطی که وضعیت اقتصادی کشور دستخوش ناپایداری‌‌ها و نوسانات گسترده است؛ شاید صدور بیانیه از حزبی سیاسی در رابطه با ضرورت توجه به تبعات محیط‌زیستی سدسازی‌های کشور ترکیه بر سرشاخه‌های دجله و فرات غریب بنمایاند؛ اما باید توجه داشت که سرانجام ایران در آینده‌ای نزدیک، با مرتفع شدن علل پیدایشِ وضعیت ناپایدار اقتصادی و اجتماعی کنونی، این شرایط دشوار را از سر خواهد گذراند اما اگر ضربات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست کشور وارد شده باشد، اصولاً استمرار تمدن کهن ایرانی در این چارچوب جغرافیایی ـ سیاسی به دشواری امکان‌پذیر خواهد بود. حزب مهستان ایران بر این باور است که اگر به درستی وضعیت نامناسب کنونیِ محیط‌زیست در ایران و انفعال دولت در برابر اقداماتِ برخی کشورهای همسایه، که تبعات ناگواری را برای محیط‌زیست کشور و منطقه در سال‌های آینده در پی خواهد داشت، ریشه‌کاوی شود به وجود نواقصی جدی در نظام حکمرانی کشور خواهیم رسید که همین نواقص خود بخشی از مهم‌ترین علل وضعیت ناپایدار اقتصادی و اجتماعی کنونی در ایران است که در فرصت‌هایی دیگر به آن پرداخته خواهد شد.
نزدیک به نیم‌قرن از آغاز پروژه‌ی موسوم به «گاپ» در ترکیه می‌گذرد. هرچند از همان آغاز نگرانی‌هایی جدّی در مورد عواقب اجرای این پروژه در سطح ایران، منطقه و جهان مطرح بود؛ اما دولت‌های وقتِ ترکیه هرگز تا زمانی که حکومت‌های مقتدری در سوریه و عراق حضور داشتند، این پروژه را عملاً اجرایی نکردند. اینک اما در شرایطِ بی‌توجهی وزارت امور خارجه و سازمان محیط‌زیست تمامی دولت‌های گذشته در ایران و ضعف دولت‌های مرکزی در سوریه و عراق کار از کار گذشته و دولت ترکیه، مخزنی به ظرفیت حدودی ۱۲۰میلیارد مترمکعب (تقریباً ۴۰ میلیارد متر مکعب بیشتر از کل توان آب قابل استحصال ایران در یک سال) بر سرشاخه‌های دجله و فرات، که از کوه آرارات سرچشمه می‌گیرند، ساخته است (آخرین اقدام دولت ترکیه در این زمینه ساخت سد ایلی‌سو است که سه برابرِ بزرگترین سد ایران، کرخه، ظرفیت دارد). عقوبت چنین ساخت و ساز گسترده‌ای، کاهش محسوس آورد رودخانه‌های دجله و فرات در عراق و سوریه بود؛ رخدادی که منجر به خشک ‌شدن اراضی کشاورزی، نابودی تالاب‌های اقماری، افزایش کانون‌های بحرانی فرسایش بادی و مهاجرت و تشدید حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ سوریه و عراق شد. و توجه داشته باشیم همین اتفاق و تشدید فقر و در نهایت گسترش نارضایتی‌ها یکی از مهم‌ترین زمینه‌های ترویج خشونت و ظهور داعش بود که به همه‌ی مردمان و دولت‌های منطقه هزینه‌هایی هنگفت را تحمیل کرد.

▪️ نتایج مطالعاتی که مرکز حفاظت خاک و آبخیزداری کشور در سال ۱۳۸۸ منتشر کرده است، تأیید می‌کند که شمارِ چشمه‌های تولید گردوخاک در یک دوره‌ی ۲۰ ساله‌ی منتهی به ۲۰۰۹، بیش از ۳۵ برابر در میان‌رودان (بین‌النهرین) افزایش یافته است؛ رخدادی که سبب تشدید پدیده‌ی گردوغبار در ۲۵ استان کشور شده که البته بیش از همه مردم خوزستان، ایلام و کرمانشاه را متأثر کرده است. علاوه بر این، عملاً دیگر آبی از سمت عراق به هورالعظیم، شط‌العرب و اروندرود نمی‌رسد. کم‌آب شدن اروندرود و اتکایش به کارونِ بی‌رمق، سبب شده تا آب شور خلیج فارس در مواقع مد سوار بر نخلستان‌ها شده و بیش از یک‌میلیون نفر نخل نابود شود؛ روند کاهنده‌ای که همچنان ادامه دارد و حتی منجر به شورش‌های خیابانی در بصره، آبادان و خرمشهر، ناشی از افت شدید آب شرب، شده است.

▪️ در شرایطی که به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور هر چند دیرهنگام به فکر ایجاد تغییراتی در کابینه افتاده است «حزب مهستان ایران» خواهان آن است که ایشان در گزینشی که از همان آغاز مورد اعتراض کارشناسان و نهادهای مدنی حوزه‌ی محیط‌زیست قرار گرفت تجدید نظر کرده و با اتخاذ سازوکاری شفاف و مشارکت دادنِ متخصصان و نهادهای مدنی، که همواره شعار دولت بوده است، به روند انتخاب مدیرانی سیاسی برای سازمان حفاظت از محیط زیست پایان دهد. از سوی دیگر، خواهان آن هستیم که وزیر محترم امور خارجه، جناب آقای دکتر ظریف، که از معدود وزیران به نسبت محبوب و کاردان دولت کنونی هستند، بر طبق ادعای مقامات دولتی در ترکیه که پیوسته اعلام می‌کنند: «ما فقط آب را تنظیم کرده و از حقابه‌ی خود عدول نکرده و نخواهیم کرد»، دولت ترکیه را مجاب کند که همچنان همان حقابه‌ی سابق، یعنی ۷۵۰ مترمکعب بر ثانیه، را از دو رودخانه‌ی دجله و فرات رها کنند ــ در حالی که به گفته‌ی مقامات عراقی این رقم هم‌اینک به کمتر از یک‌سوم کاهش یافته است ــ و ضمن هماهنگی با دولت‌های سوریه و عراق، مطابق کنوانسیونUNCCD و رامسر، اجازه دهند مسیر طبیعی این رودخانه‌ها تا خلیج فارس ادامه یابد.

باز تأکید می‌کند که دوران غلبه تفکر سازه‌ای بر مدیریت آب به سر آمده و وزارت نیروی ما نیز به جای ساخت سدها و اجرای طرح‌های انتقال آب، بیشتر باید به بازچرخانی آب، کاهش هدررفت و حفظ ضمانت‌های بین‌المللی برای حراست از حق برخورداری از آب سالم در حوضه‌های آبخیز مشترک توجه کند. مهم‌تر آن‌که اگر می‌خواهیم افغانستان هم به تعهدات مرزی خود در مورد حقابه‌ی هیرمند در سیستان و هریرود در خراسان گردن نهد، خود باید چنین ملاحظات اخلاقی در حوزه‌ی محیط‌زیست را افزون بر حوضه‌های آبخیز داخلی برای حوضه‌های آبخیز خارج از مرزهای خویش نیز رعایت کنیم. باید سیاست‌مداران داخلی و منطقه به این بینش دست یابند که حفظ پایداری درازمدت کشورها و منطقه جز در سایه‌ی حفظ محیط‌زیست و عدم انجام مداخلاتی بی‌بازگشت، فارغ از مرزهای جغرافیایی، میسر نیست؛ اقدامات هر یک از کشورهای منطقه، خواه ترکیه یا ایران یا هر کشور دیگری که امروز باعث ایجاد ناپایداری و بر هم خوردن پایداری محیط‌زیستی کشوری همسایه شود، فردا تبعات آن دامنگیر تمامی کشورهای منطقه و از جمله کشورهایی خواهد شد که به زعم خود امروز از مداخلات محیط‌زیستی خود منتفع می‌شوند.

▪️ «حزب مهستان ایران»، به‌واسطه‌ی اهمیت نکات مطرح‌شده در این بیانیه برای منافع ملی کشور، خواهانِ توجه ریاست محترم جمهوری و پاسخ وزارت‌های امور خارجه و نیرو است.

نوزدهم مهرماه ۱۳۹۷ خورشیدی

#بیانیه
#محیط_زیستی
#سدسازی

? موج شکن ، موج مثبت

?? @Mojshekan

لینک کوتاه : http://gilfam.ir/?p=2769

مطالب مشابه

محیط زیست با بیانیه حفظ نمی‌شود؛ فاصله نگران‌کننده میان گفتار و عمل در گیلان

وقتی تفنگ از قانون جلو می‌زند؛ خالجیر شلمان در محاصره شکار غیرمجاز و سکوت متولیان حیات‌وحش

تأکید بر نقش حیاتی یخچال‌های طبیعی در امنیت آب و غذا

سطل زباله مکانیزه برای لاهیجان

حمایت از تالاب‌های ایران سورپرایز ویژه استقلال وملوان / نقش باشگاه‌های ورزشی در فرهنگ‌سازی محیط زیست

گامی برای حفاظت از سرمایه‌های زیستی

نگهبان درخت

سفیدرود؛ آزمون اول رئیس‌جمهورِ برآمده از حمایت محیط‌زیستی

فراخوان شرکت در برنامه «جایزه رامسر» سال ۱۴۰۴