همچنین رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهرمشهد با اشاره به اینکه دشت مشهد جزء مناطقی از کشور است که فرونشست زمین در آن به مرحله بحرانی رسیده و بسیاری از پروژه‌های عمرانی آن را با مشکل مواجه کرده است، عنوان کرد: بر اساس تحقیقات صورت گرفته توسط کارشناس ارشد ژئومورفولوژی در برنامه‌ریزی محیطی، مهم‌ترین عامل فرونشست در دشت مشهد که به عبارتی در وضعیت بحرانی قرار دارد، برداشت بی رویه و بیش از حدمجاز آب زیرزمینی و ممانعت از نفوذ آب برگشتی شرب، صنعت و کشاورزی به دشت بوده است.
فقدان مدیریت بارش های حداقلی؛ خشکسالی و از بین رفتن منابع آبی
خشکسالی می‌تواند باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجهٔ آن کمبود آب، نابودی گیاهان، کاهش عمق آبهای سطحی و خاک مرطوب شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تبخیر سطحی و تبخیر آب از 
گیاهان از حد معمول در مدت معین بیشتر شود. عدم مدیریت صحیح منابع آبی در کشور، اثرات جبران ناپذیر این مهم را عمیقتر میکند.
در همین راستا می توان به خشک شدن بخش قابل توجهی از دریاچه زریبار مریوان اشاره کرد. این دریاچه که یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران محسوب می‌شود، در آستانه نابودی قرار گرفته و علاوه بر کاهش بارندگی از جمله دیگر عوامل آن می توان به فر چاه‌های غیرمجاز، ورود فاضلاب روستاهای اطراف به داخل دریاچه، ورود بقایای کود و سموم شیمیایی مصرف‌شده در مزارع اطراف، آبیاری فضای سبز شهری توسط شهرداری از این آب دریاچه، رشد نیزارها در سایه نبود نظارت و بی توجهی مسئولان مربوطه اشاره کرد.
بازداشت و محکومیت متخلفان محیط زیست
یکی از موضوعات مورد بحث محیط زیست مسئله حمایت از منابع طبیعی بوده و از سوی دیگر، حفاظت از جنگل‌ها،حیات وحش و جلوگیری از قاچاق چوب، شکار و صید بی رویه به عنوان بخشی از مقوله حفاظت از منابع طبیعی، و در نهایت حفظ محیط زیست تلقی می‌شود. بسیاری از حیوانات، به دلیل شکار غیرقانونی در معرض خطر قرار دارند.
طی دو هفته اخیر، با تلاش محیط بانان و جنگل بانان، دستکم ۹۱ شکارچی و صیاد متخلف که حاصل جمع آوری ۲۵ گزارش منابع رسمی است، در استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، ایلام، اردبیل، تهران، خراسان رضوی، اردبیل، اصفهان، فارس، لرستان، گلستان، گیلان، کردستان، سمنان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، مازندران و قزوین، بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
شکارچی غیرمجاز یک راس قوچ آبستن در منطقه حفاظت شده لشگردر، با حکم دادگاه به ۱۸ ماه ممنوعیت اقامت در این شهرستان و روستای محل سکونت محکوم شد.
همچنین فرمانده انتظامی ویژه و پایگاه دریابانی کیش از دستگیری ۱۳۱ صیاد غیرمجاز از آبهای حاشیه این جزیره از ابتدای سال جاری تاکنون خبر داد.
در خبری دیگر، رئیس اداره حفاظت محیط زیست کاشان خشکسالی را عامل افزایش دستگیری شکارچیان غیرمجاز در کاشان دانست و گفت: ۳۱ شکارچی متخلف تاکنون در سال جاری دستگیر شدند.
در همین زمینه مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام کرد: “پاییز امسال از ۱۳۰ مورد تخلف در حوزه شکار و صید در خوزستان، ۱۵۴ متخلف در این زمینه دستگیر و برای آنها در مراجع قضایی پرونده تشکیل شده است”.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان های بوشهر و زنجان نیز به ترتیب از بازداشت ۱۴۵ و ۱۱۸ شکارچی غیر مجاز در این استان ها طی ۹ ماه نخست سال جاری خبر دادند.
همچنین فرمانده یگان حفاظت از محیط زیست استان کرمانشاه اعلام کرد که از ابتدای امسال تا کنون ۲۳۰ مورد شکار و صید غیر مجاز در سطح استان شناسایی و کشف شده است.
علاوه بر این بیش از ۱۲۷.۵ تن چوب جنگلی که حاصل جمع آوری ۱۶ گزارش منابع رسمی است، در استان‌های مازندران، اصفهان، اردبیل، همدان، کردستان، قم، فارس، لرستان، یزد، آذربایجان غربی و سمنان کشف و ضبط شده و دستکم ۳۶ متهم در این رابطه بازداشت و به مراجع قضایی معرفی شدند.
لازم به ذکر است در نتیجه فقدان قوانین حمایتی از محیطبانان، گاها برخی از این افراد که در مواجهه با شکارچیان، با رعایت ضوابط اقدام به شلیک یا بکارگیری اسلحه کرده‌اند، با محکومیت‌هایی سنگین از قبیل اعدام روبرو شده‌اند.
از سوی دیگر دیوان عالی کشور حکم اعدام برومند نجفی، محیط بان کرمانشاهی را تایید کرد. آقای نجفی پیشتر توسط شعبه سوم دادگاه کیفری یک استان کرمانشاه به اتهام قتل یک شکارچی غیرمجاز به اعدام محکوم شده بود.
همچنین فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان کرمانشاه اعلام کرد تعداد محیطبانان در استان کرمانشاه یک چهارم استانداردهای جهانی است. وی با اشاره به وسعت حدود ۲۴۵ هزار هکتاری مناطق تحت مدیریت محیط زیست در استان کرمانشاه، افزود: “تنها ۶۵ نفر نیروی محیط‌بانی برای حفاظت از این مناطق داریم”.
حق تنفس و هوای پاک
بر اساس گزارش‌ها، سالانه تعداد پر شماری از شهروندان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این مشکل علتی جز سو مدیریت و عدم توجه به کنوانسیون‌ها و قراردادهای بین‌المللی در این زمینه ندارد.
طی این بازه زمانی، شاخص کیفی هوا در شهرهای تهران ۱۴۰، اهواز ۱۷۱، اصفهان ۱۴۳، مشهد ۱۰۵، ساوه ۱۱۲، اراک ۱۵۹، بیرجند ۴۶۴، شاهین شهر ۱۰۷ و زاهدان ۱۰۳، ناسالم برای گروه های حساس و یا ناسالم برای تمام گروه‌ها اعلام شد.
در همین زمینه رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم درباره مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا طی سال گذشته اعلام کرد: “مرگ‌های ناشی از مواجهه با آلودگی هوا در سال ۱۳۹۹ حدود ۹ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۲۷۷ نفر است که این میزان یعنی ۵۶ درصد مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا و ذرات معلق در هوا است”.
شاخص کیفیت هوا (Air Quality Index = AQI) معیاری برای تعیین روزانه کیفیت هوا و میزان ارتباط آن با سطوح سلامتی افراد است که جزئیات آن در پی می آید:
از صفر تا ۵۰ در شرایط پاک (سبز)، ۵۱ تا ۱۰۰ در شرایط سالم (زرد و حدمجاز استاندارد یا حد سلامت)، ۱۰۱ تا ۱۵۰ در شرایط ناسالم برای گروه حساس (نارنجی)، ۱۵۱ تا ۲۰۰ در شرایط ناسالم برای همه (قرمز)، ۲۰۱ تا ۳۰۰ در شرایط بسیار ناسالم (بنفش) و ۳۰۱ تا ۵۰۰ در شرایط خطرناک (ارغوانی) تعیین شده‌است.
بحران پسماند و آلاینده های محیط زیستی
رها کردن زباله های بیمارستانی در برخی از محلات تهران، در سایه عدم نظارت کافی ارگان های مربوطه، همواره اعتراض بسیاری از شهروندان را بهمراه داشته است. در این خصوص تصاویری از رهاسازی زباله های بیمارستانی در خیابان های همجوار یکی از بیمارستان های تهران در فضای مجازی منتشر شد که واکنش منفی بسیاری از کاربران فضای مجازی را بهمراه داشت.
در خبری دیگر، ابراهیم نظری نیا، عضو هیئت مدیره شرکت عمران شهر جدید پردیس اظهار داشت: حدود ۱۵ درصد از فاضلاب شهر جدید پردیس، یعنی به اندازه ۱۰ هزار واحد ساختمانی در فاز هشت به حاشیه رودخانه جاجرود در روستای «باغکُمش» منتقل می‌شود! سازمان محیط زیست کشور حدود هشت سال مانع جانمایی و شروع عملیات اجرایی تصفیه خانه شماره دو فاضلاب پردیس شده است.
بعلاوه امین بابایی بخشدار کهریزک اعلام کرد: بارها و به کرات موضوع آلایندگی سمی تیلرهای حامل پسماندهای کلانشهر تهران، با ارائه مستندات به مسئولان شهرداری منتقل شده است، تذکراتی که دغدغه مردم را به آنان انتقال می داد؛ متاسفانه سازمان پسماند شهرداری تهران، همکاری و تمشیت لازم را با حوزه حاکمیت منطقه کهریزک ندارد.
وی افزود: سایت پسماند آرادکوه در سال ۱۳۴۲ برای جمعیت پنج میلیون نفری تهران ساخته شده است، اما متاسفانه نگاه سنتی ادامه دار شده و اکنون که با جمعیت بیش از ۱۴ میلیون نفری در استان تهران مواجهیم، دود عوارض و تبعات آن به چشم مردم این منطقه می رود.
از سوی دیگر استاندار گیلان پسماند را بزرگترین تهدید این استان عنوان کرد و گفت: “بسیاری از روستاها و شهرها مدیریت زباله را رها کردند و در جاده ها زباله ریخته است”.
