مجله مهر: «تلگرام» چند وقتی است به محبوب‌ترین شبکه پیام‌رسان فوری در کشور تبدیل شده و به دنبال آن گروه‌ها و کانال‌های تلگرامی هم رونق پیدا کرده‌اند. حالا در تلگرام یک رقابت پنهانی بین صاحبان کانال‌ها درگرفته و هر کس بتواند نظر اعضای بیشتری را جلب کند، پیروز این رقابت است. در میان تمام کانال‌های پرطرفداری که جنبه سرگرمی دارند، یک کانال صرفا خبری و رسانه‌ای توانسته در حد کانال‌های تفریحی، جذب اعضا کند. «صرفا جهت اطلاع» کانال خبریِ غیررسمی است که از همان آغاز رونق کانال‌ها کار خود را شروع کرده و مثل یک رسانه رسمی اخبار را در کوتاه‌ترین زمان به مخاطب می‌رساند. مدیر تلگرامی این کانال، یک جوان تبریزی است که ترجیح می‌دهد همچنان در سایه بماند و او را صرفا به اسم مدیر «صرفا جهت اطلاع» بشناسیم.
ازخبرنامه‌های یاهو تا کانال تلگرام
آقای صرفا جهت اطلاع متولد ۶۳ و اصالتا تبریزی است. در دانشگاه کامپیوتر خوانده و حالا صاحب دو فرزند است. جزو اولین کسانی است که از همان آغاز ورود اینترنت به ایران، شروع به استفاده از این فضا کرده است. «من از سال ۸۰ وارد فضای مجازی شدم؛ یعنی همان اوایل که اینترنت به ایران آمد و مورد استفاده قرار گرفت. همان اوایل هم در گروه‌های یاهو فعال بودیم. خبرنامه داشتیم و از طریق ایمیل خبرها را به اعضا ارسال می کردیم. تعداد اعضای این گروه ما در سال ۸۴ به ۲۵۰ هزار نفر رسید. اول خودم تنها این کار را شروع کردم؛ اما با گروه‌های زیادی همکاری می‌کردم.»
برای گروه‌ها ویژه‌نامه مذهبی درست می‌کردیم
از اولین کسانی بوده که خبرنامه‌ها و سایتهای مذهبی را راه انداخته و به قول خودش در آن قحطیِ سایت‌ها و محتواهای مذهبی، ویژه‌نامه مذهبی درست می‌کند. «یکی از گروه‌هایی که ما آن زمان در آن فعالیت داشتیم، مکتب‌المهدی بود. آن موقع هم سایتهای مذهبی این شکلی خیلی وجود نداشت. یادم هست وقتی محرم می‌شد، ویژه‌نامه مذهبی درست می‌کردیم و با خیلی از گروه‌های یاهو، ارتباط می‌گرفتیم و می‌گفتیم ویژه‌نامه مذهبی شما را ما درست می‌کنیم و برای آن‌ها می‌فرستادیم و آن‌ها هم برای اعضایشان ارسال می‌کردند. آن زمان این قدر محتوای مذهبی در سایت‌ها وجود نداشت و سایت هایی مثل آوینی و تبیان هم تازه راه افتاده بودند.»
رتبه یک جشنواره خوارزمی شدم
جوان تبریزی به دانشگاه می‌رود تا زبان انگلیسی بخواند اما در میانه راه پشیمان می‌شود و به کامپیوتر تغییر رشته می‌دهد. «در دانشگاه رشته‌ام را تغییر دادم و همان طور که دوست داشتم، کامپیوتر خواندم. حتی در سال ۸۳ در جشنواره جوان خوارزمی شرکت کردم و رتبه یک کشوری در رشته کامپیوتر را کسب کردم و عضو بنیاد نخبگان هم هستم.»
فضای مجازی به سرعت تغییر می‌کند و کم کم شبکه‌های اجتماعی طرفدار پیدا می‌کنند. با رواج این شبکه‌ها، جوان تبریزی هم به فیسبوک و توئیتر کوچ می‌کند. «ایمیل کم‌کم داشت کارکردش را از دست می‌داد و شبکه‌های مجازی مثل توئیتر و فیسبوک وارد گود می‌شدند. ما این روال ارسال ایمیل را حتی تا اوایل سال ۹۰ هم داشتیم اما تب آن دیگر فروکش کرده بود و ما از سال ۸۷ وارد فضای شبکه‌های مجازی شدیم. در فیسبوک در دو مقوله جداگانه کار می‌کردیم. یکی مسائل سیاسی و خبری و یکی هم مسائل مذهبی.»
از وایبر اخراجم کردند!
شبکه‌های پیام رسان موج بعدی فضای مجازی بود که دوباره دنباله این موج را هم می‌گیرد. «آرام آرام نوبت به شبکه‌های موبایلی رسید. ما هم طبق معمول اول در وایبر فعال شدیم و بعد آنقدر که پیام‌های مختلف داده بودیم، وایبر ما را بیرون انداخت! که البته این توفیق اجباری بود. بعد گفتم کجا فعالیت کنم؟ آن زمان تلگرام تازه راه افتاده بود. از سال ۸۷ تا ۹۳ در فیسبوک فعال بودیم و از ۹۳ وارد تلگرام شدیم. الان هم هنوز در فیسبوک فعالیت می کنیم؛ اما الان دیگر بازدیدکننده چندانی ندارد. تلگرام هم تا سال ۹۴ فقط گروه ها را داشت و تقریبا از مهر ۹۴ کانال‌ها راه افتادند. ما هم همان زمان صرفا را راه انداختیم. هدف ما از راه انداختن این کانال این بود که اولا اطلاع رسانی شفاف در فضای مجازی صورت بگیرد و هم به مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بپردازیم. در ضمن بتوانیم نسبت به شبهات و اخبار کذب و شایعات به موقع واکنش نشان دهیم. حدودا تا شش ماه هم هیچ درآمدی نداشتیم.»
کانال تلگرامی یا یک مینی خبرگزاری؟
در میان این همه کانال سرگرمی، حالا یک کانال که صرفا کار خبررسانی می‌کند، به یک کانال پرطرفدار تبدیل می‌شود. در واقع این کانال یک شبهه خبرگزاری است که «ادمین» ها جای خبرنگارها را گرفته‌اند و از اخبار داخلی تا سایتهای خارجی را رصد می‌کنند و فوری مخابره می‌کنند. «اکثر مطالب را خودم در کانال می گذارم؛ اما طبیعتا چند تن از دوستان هم به من کمک می کنند؛ مثلا یکی از دوستان هستند که بیشتر اخبار جبهه مقاومت را پوشش می دهد. یکی از دوستان اخبار ورزشی را سعی می‌کند پوشش دهد و غیره؛ اما بار اصلی گذاشتن خبر با من است؛ مگر در روزهایی که من نباشم. منابع ما هم یک سری خبرگزاری های داخلی هستند. البته ما سعی می کنیم خیلی به مسائل سیاسی داخلی و جناحی نپردازیم و اخبار را هم به صورت بی طرفانه منتقل کنیم. در مورد اخبار خارجی هم یکی از دوستان سایتهای خبری معتبر خارجی را رصد می کند. تعداد افرادی که با من همکاری می‌کنند، خیلی مشخص نیست؛ اما همیشه حدودا ۴-۳ نفری هستیم. تعداد اخبار و پیام‌هایی که روزانه منتشر می‌کنیم هم به آن روز مشخص بستگی دارد؛ اما حدودا هر روز ۱۰۰ الی ۱۵۰ پیام در کانال می‌گذاریم.»
ما هیچ ربطی به ۲۰:۳۰ نداریم
اسم «صرفا جهت اطلاع» در همان لحظه اول، بی‌شک شما را یاد بسته خبری معروف می‌اندازد و شاید با دیدن این کانال هم خیال کنید مدیران این کانال ربطی به برنامه خبری محبوب صداوسیما داشته باشند. «اسم صرفا جهت اطلاع را از همان آغاز ورود به فیسبوک برا ی خود انتخاب کردیم. ما بعد از بسته خبری صداوسیما شروع به کار کردیم؛ اما به دلیل اینکه این اسم را جذاب دیدیم، آن را انتخاب کردیم. در صفجه فیسبوک خود هم این را نوشته بودیم که این برنامه هیچ ربطی به صفحه ما ندارد. حتی لگوی ما هم با لگوی این برنامه متفاوت است. این برنام اوایل محبوب بود؛ اما کم کم از محبوبیتش کم شد و در نهایت هم به طور کلی قطع شد. بعد هم که کانال تلگرامی زدیم، درقسمت توضیحات همین را نوشتیم. خود برنامه صرفا جهت اطلاع در یکی از برنامه هایش اعلام کرد که ان کانال هیچ ارتباطی به برنامه ما ندارد. ما هم سال گذشته با روابط عمومی و تهیه کنندگان آن ارتباط گرفتیم و درباره استفاده این نام برای کانال سوال پرسیدیم که به ما گفتند «صرفا جهت اطلاع» اسم ثبت‌شده‌ای نیست که سواستفاده تلقی شود.»
ماهی ۲۰ میلیون درآمد داریم
مدیر کانال صرفا جهت اطلاع می‌گوید هدفش از راه انداختن این کانال و به طور کلی فعالیت‌های مجازی مادی نیست و صرفا تاثیرگذاری را دوست دارد؛ اما به ناچار برای ماندن و رقابت کردن بین کانال‌های تلگرامی، وارد کارهای تبلیغاتی شده است. «ما تا شش ماه هیچ درآمدی از کانال نداشتیم؛ بلکه از جیب هم برایش خرج می‌کردیم. از اواخر سال گذشته پول زیادی وارد تلگرام شد و ما دیدیم که کانال دیگر رشد ندارد و حتی دارد روند منفی را طی می کند. لازم بود که پول زیادی برای کانال خود خرج کنیم که در توان ما نبود و به همین خاطر وارد کارهای تبلیغاتی شدیم. البته درباره تبلیغات هم حساسیت هایی داریم؛ مثلا تبلیغ هر کنالی را نمی گذاریم. امکان داشته سوتی هم بدهیم؛ اما روال ما این است که در تبلیغات جوانب احتیاط را رعایت کنیم. در ضمن از وقتی این کانال را راه انداختیم، آنقدر از ما زمان می گیرد که وقت کارهای دیگر را از ما می گیرد و تنها کار ما همین کانال شده است. ما به صورت میانگین هر ماه بدون کسر هزینه ها ۲۰ میلیون از راه این کانال درآمد داریم. بیشتر افرادی که در گرداندن این کانال با من همکاری می کنند، پولی دریافت نمی کنند؛ مثلا کسی مسئولیت اخبار جبهه مقاومت را دارد، از ما هیچ پولی نمی‌گیرد. گاهی وقت‌ها زوری به آن ها پول می دهم حداقل برای هزینه‌ای که صرف خرید اینترنت می‌کنند.»
وقتی تلگرام هم مارا فیلتر کرد
حدود ده روز پیش صرفا با یک چالش بزرگ مواجه می شود و برای چند ساعتی تعلیق می‌شود. تعلیقی که مدیر کانال هم دلیل آن را نمی‌داند. این اتفاق می‌توانست برای همیشه این کانال خبری محبوب را زمین بزند؛ اما «دو هفته پیش اتفاقی برای کانال ما افتاد و تلگرام دسترسی کاربران به کانال ما را مسدود کرد. ما فقط در دو روز ۱۰ میلیون خرج کردیم و در کانال‌های دیگر تبلیغات کردیم و گفتیم که این کانال حذف نشده؛ بلکه مخاطبان ما برگردند. همین الان هم ما اطلاع دقیقی نداریم که علت فیلتر شدن کانال چه بود. همان شبی هم که کانال بسته شد من به یکی از دوستانم در انگلیس گفتم شما کانال را می بینی یا نه و فهمیدیم مشکل همگانی و مربوط به خود تلگرام است. ما هم با خود تلگرام ارتباط برقرار کردیم و فهمیدیم به علت پورنوگرافی کانال ما را تعلیق کرده است! ما از مسئولین تلگرام خواستیم که یک بار دیگر کانال ما را چک کنند که بالاخره بعد از ۲۰ ساعت، متوجه این اشتباه شدند و کانال برگشت؛ اما در همین ۲۰ ساعت بیش از ۱۱۰ هزار نفر از اعضایمان از دست دادیم که البته با تبلیغات بخشی از این اعضا برگشتند.»
این تعلیق شدن کانال فرصت خوبی می‌شود که مدیر تلگرامی، میزان محبوبیت کانالش را اندازه بگیرد. «در همان موقعی که کانال بسته شد، فهمیدیم خیلی‌ها ما را دوست دارند و از کل پیام‌ها ۹۹ درصد آن‌ها ابراز لطف بود و اغلب می‌گفتند دوست داریم زودتر برگردید و آن‌هایی ک مرا می‌شناختند زنگ می‌زدند و پیامک می‌دادند و شاید فقط دو سه مورد بود که پیام دادند مثلا دلم خنک شد! که البته این عده هم از ما ناراحت بودند که یک سری پیام‌هایی داده بودند و از ما می‌خواستند آن‌ها را منتشر کنیم که به ما به دلایلی آن‌ها را منتشر نکرده بودیم.»
